بارها در جلسات امتحان به یاد داریم که نتوانسته به سؤالی پاسخ دهیم در حالی‌که آن را مطالعه کرده و یاد گرفته بودیم؛ در واقع این امر به تفاوت «یادآوری» و «یادگیری» مربوط می شود.
براساس پژوهش‌‌ها «عدم به یادآوری مطالب به خاطر سپرده شده» در میان داوطلب‌های کنکور و دانش‌آموزان از عمده ترین مشکلات به شمار می رود و اغلب داوطلب‌های کنکور نگران هستند که آیا می‌توانند همه‌ی مطالب خوانده شده را به یاد بیاورند، چرا که دیگر کنکور شب امتحان ندارد و نمی‌توان همه اطلاعات را در یک روز مطالعه کرد.
با آگاهی و شناخت از انواع حافظه و روش انتقال اطلاعات به حافظه‌ی بلندمدت میتوانید به‌آسانی و هر زمان که اراده کردید، اطلاعات را یادآوری کنید.
هوش و حافظه را با هم اشتباه نگیرید
هوش و حافظه با هم متفاوت هستند ؛ در واقع حافظه عبارت است از «حفظ و نگه‌داری و ضبط اطلاعات مختلف در ذهن» با وجود تصورهای موجود اما هوش و قدرت آن یک امر ذاتی است در حالی‌که حافظه و افزایش قدرت آن فقط به استفاده درست از روش‌ها بستگی دارد.
مشاور تحصیلی با بیان اینکه به طور کلی حافظه به سه بخش حافظه حسی، حافظه کوتاه‌مدت و حافظه بلندمدت تقسیم می شود، گفت: در طول شبانه‌روز، محرک‌های بیرونی به‌طور دائم بر گیرنده‌های حسی ما اثر می‌گذارند و پس از قطع محرک، آثار آن‌ها نیز حذف می‌شوند که اگر به اطلاعات دریافتی توجه کنیم، به حافظه‌ی کوتاه‌مدت منتقل می‌شوند و در غیر این‌صورت به کلی حذف می‌شوند.
فرآیند اطلاعات شامل سه مرحله دریافت، ثبت و یادآوری است که با شناخت انواع حافظه و ویژگی‌های آن، می‌توان به تقویت حافظه و روش‌های درست به خاطرسپاری اطلاعات به‌سادگی عمل کرده و اطلاعات را به حافظه بلندمدت خود منتقل کرد تا در زمان لزوم، یادآوری شود.
اطلاعات تحصیلی را در ذهن ماندگار کنید
اطلاعات، در حافظه کوتاه مدت فقط ۱۵ تا ۳۰ ثانیه باقی می‌مانند که به شکل رمز درآمده و ثبت می‌شوند که با اجرای سه مرحله مرور، تداعی و تصویر انتقال اطلاعات به حافظه بلندمدت تحقق می یابد.
این مشاور تحصیلی تاکید کرد: اگر بتوان مطالب مطالعه شده را به حافظه‌ی بلندمدت خود منتقل کنیم، اطلاعات برای همیشه و به میزان نامحدود در حافظه بلندمدت ما ثبت می‌شود که مرور، مؤثرترین روش انتقال اطلاعات به حافظه بلندمدت است.
با اشاره به اینکه یادگیری، دلیل یادآوری نیست، افزود: درحقیقت ۸۰ درصد مطالب در مدت ۲۴ ساعت از خاطر می‌رود مگر آن‌که مرورهای کوتاه‌مدت و به‌موقع انجام شود تا اطلاعات به حافظه بلندمدت منتقل شود و مرورهای بی‌موقع و غیرضروری به جز اتلاف‌وقت هیچ ثمره دیگری ندارد.
گام های مرور صحیح مطالب برای جلوگیری از فراموشی
زمانی که ما مطلبی را یاد می‌گیریم، پس از ۲۴ ساعت، ۸۰ درصد جزئیات، از خاطر می‌رود به همین دلیل لازم است اولین مرور پس از ۲۴ ساعت از اولین یادگیری رخ دهد. در این شرایط ، اطلاعات در ذهن ما ثبت می‌شود اما پس از یک هفته، اگر بخواهیم اطلاعات را یادآوری کنیم، می بینیم که بخشی از آن‌ها را به یاد نمی‌آوریم. پس، دومین مرور باید یک هفته بعد باشد و مرور سوم باید در فاصله‌ی یک ماه بعد صورت گیرد.
دراین‌صورت ما می‌توانیم به تمامی سؤال‌هایی که مربوط به آن بحث باشد، جواب دهیم (تا چهار ماه بعد). پس از مرور چهارم (چهار ماه بعد) می‌توانیم اطلاعات را به‌سادگی یادآوری نماییم، چراکه مطالب یادگرفته شده در حافظه‌ی بلندمدت ما ثبت شده‌اند.
روش رمزنگاری مطالب رابشناسید
علت فراموشی مطالب از حافظه بلندمدت را آشنایی نداشتن «رمز» به‌خاطرسپاری برشمرد و عنوان کرد: تنها راه به‌خاطرسپاری اطلاعات از راه کم‌گذر، رسم نمودارهای حافظه یا همان خلاصه نویسی است.
با اشاره به اینکه برای رسم این نمودارها باید چند مرحله انجام شود، گفت : یادداشت مرور در کلمه‌های کلیدی هنگام مطالعه، سازمان دادن و مشخص کردن عنوان، نکته‌های کلیدی، نکته‌های فردی را شامل می شود.
در مرحله اول کلمه‌ها و فرمول‌هایی که با دیدن آن‌ها تمام یا قسمتی از متن مرتبط تداعی می‌شود، یادداشت‌برداری شده ، مرحله دوم عنوان، نکته‌ی اصلی و نکته‌های فرعی مانند تصویرها، مثال‌ها، فرمول‌ها مورد توجه است و پس از آن نکته‌های اصلی را می‌نویسیم و سپس با خطوطی نکته‌های فرعی را به نکته‌های اصلی مربوط متصل می‌کنیم که در اصل کلمه‌ها و نکته‌های کلیدی آماده‌ای هستند که در نمودار دسته‌بندی می شود.
