مهروماه

با نزدیک شدن به کنکور سراسری استرس و اضطراب در بین داوطلبان افزایش پیدا می کند اما طبق نظر متخصصان با رعایت برخی نکات می توان تا حد زیادی این مسئله را کاهش داد.

با پیشرفت تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع، استرس جز جداناپذیر زندگی شده و اگر راه مبارزه با این حالت روحی را ندانیم به عواقب جبران‌ناپذیر آن دچار می شویم.

استرس و اضطراب که این روزها بیشتر در جوانان دیده می شود زندگی را به کام آنها و خانواده‌هایشان تا حدی تلخ کرده و نزدیک شدن به کنکور هم به این موضوع دامن زده است.مطمئنا برای یک جوان کنکور سراسری یکی از حساس ترین و پراسترس‌ترین امتحان‌ها است که تمام زندگی نه تنها او بلکه خانواده‌اش را تحت‌الشعاع قرار می دهد.

توصیه‌ هایی مهم متخصصان در روزهای پایانی به دانش آموزان :
- ورزش کنید:
ورزش (حدود 20دقیقه در روز) سبب تولید «آندروفین» شده و باعث نشاط و کاهش استرس می‌شود بنابراین به‌طور حتم در برنامه‌ی روزانه‌‌ی خود، مدت‌زمانی را به ورزش‌کردن اختصاص دهید.

- خواب و استراحت کافی داشته باشید:
با توجه به این‌که بیشترین میزان آمادگی ذهنی، پس از 7ساعت خواب است؛ تلاش کنید در این مدت، زمان خواب خود را تنظیم کنید تا قبل از ساعت بیدار شدن برای کنکور، دست‌کم 7ساعت خوابیده باشید.

- مطلب جدید نخوانید:
خواندن مطالب جدید در این روزها، به‌جز افزایش استرس، نگرانی و فراموشی مطالب قبلی، هیچ مزیت دیگری ندارد؛ اگر مبحثی را از ابتدای سال نیاموخته‌اید، دیگر فرصت یادگیری آن مطلب نیست. تثبیت آموخته‌های قبلی به‌ طور قطع، تأثیر بیشتری در نتیجه‌ی شما دارد.

- تصور نکنید باید همه‌ی مطالب را بدانید:
یکی از تصورهای غلط داوطلبان کنکور که باعث ایجاد نگرانی زیادی هم می‌شود، این است که فکر می‌کنند اگر مطلبی را نخوانده‌اند یا خوب نخوانده‌اند، نمی‌توانند نتیجه‌ی خوبی بگیرند. با بررسی سؤال‌های سال‌های قبل، می‌توانید به این نکته دست یابید که برای قبولی در دانشگاه، نیازی نیست تمامی مطلب‌ها را بدانیم؛ فقط کافی است به اطلاعات و فرمول‌های کلی مبحث‌ها، مسلط باشیم. یادتان باشد: «همه‌چیز را فقط همه‌کس می‌دانند.»

- تغذیه‌ی مناسب داشته باشید:
مدیریت انرژی به‌طور قطع تأثیر بسیار زیادی در نتیجه‌ی کنکور خواهد داشت. در این‌مدت، از غذاهای چرب استفاده نکنید؛ زیرا دیرتر از معده خارج می‌شوند. در عوض، میزان استفاده از پروتئین (گوشت، مرغ، جگر، عدسی و...) را افزایش دهید. با توجه به این‌که حدود 70درصد بدن انسان را آب تشکیل داده است؛ روزانه 8 لیوان آب بنوشید. در ضمن، با توجه به نیاز مغز، از مواد قندی (هیدارت کربنی با زنجیره‌ی فراوان مانند نان، برنج، سیب‌زمینی و کشمش) استفاده کنید.

هرکس خربزه می خورد پای لرزش هم باید بنشیند
مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی موجب برهم خوردن تعادل روانی در افراد می شود، همه مواد غذایی برای بدن لازم است ولی زیاده روی و عدم کنترل روی مصرف مواد غذایی تبعات منفی شامل برهم خوردن خواب، آرامش، و ایجاد اضطراب را به همراه دارد؛ بعنوان مثال مصرف بیش از حد غذاهای حاوی کافئین مانند قهوه ، چای و شکلات در ایجاد اضطراب ، برهم زدن آرامش افراد موثر است.

در مقابل این خوراکی‌ها، موادی مفید و آرام بخش نیز وجود دارند، هویج ، تخم مرغ، ماهی ، کرفس هر چه بیشتر مصرف شود آرامش بیشتری را برای فرد به همراه دارد و مانع ایجاد استرس و اضطراب می‌شود.

- اشتباهی که استرس زا می شود
غذاها با روش های مختلف استرس را از بین می برند. سروتونین یک ماده شیمیایی آرامش بخش و در مقابل کورتیزول و آدرنالین دو هورمون استرس هستند که کاهش آنها و افزایش سروتونین بسیار در کاهش این بحران روحی که به مرور به بدن آسیب می رساند کمک می کند. در حقیقت یک رژیم غذایی سالم باعث تقویت سیستم بدن، کاهش فشار خون و کم کردن اثر استرس می شود.

کربوهیدرات ها باعث افزایش ترشح سروتونین می شوند برای تامین این ماده آرام بخش باید کربوهیدرات های مرکب که سرعت کمتری در هضم دارند مانند: نان، پاستا، جو و غلات سبوس دار مصرف کرد.
مهمترین نکته برای کاهش استرس افراد کنکوری، پیروی از یک برنامه غذایی درست است.

این باور که برای جبران افت قندخون به دلیل فعالیت مدام مغز، باید مواد قندی بیشتری استفاده شود، کاملا اشتباه است و از آنجا که مواد قندی ساده، حالت تحریک پذیری فرد را بیشتر می کند، برای جبران افت قندخون باید از کربوهیدراتهای پیچیده مانند نان، برنج و ماکارونی به جای شربت، شکلات و آبمیوه استفاده شود.

- شب کنکور دور این غذاها را خط بکشید
برای کاهش استرس نکته بسیار مهم دیگر، مصرف ویتامین های خانواده گروه B است که تاحد زیادی درغلات دیده می شوند، بنابراین باید بیشتر از نان‌های سبوس دار استفاده شود.

گنجاندن مواد پروتئینی کافی در برنامه غذایی این دسته از افراد و منابع امگا 3 موجود در ماهی‌ها بخصوص ماهی‌های چرب اضطراب، تنش و افسردگی را کاهش می دهد لذا به کنکوری ها توصیه می شود هفته‌ای دو تا سه وعده ماهی مصرف کنند.

استفاده از غذاهای خانگی مناسب به جای غذاهای بیرون در روزهای نزدیک به کنکور بسیار مهم است چرا که ابتلا به مسمویت را تا حدزیادی کم می کند، همچنین شب کنکور حتما غذای سبک و مقوی و صبح روز کنکور باید صبحانه کامل ( نان، پنیر، گردو، عسل و مربا) میل شود. حتی افرادی که عادت به صبحانه ندارند در روز کنکور باید این وعده را به طور کامل جدی بگیرند.

گفتنی است، برای دریافت ویتامین‌های این خانواده علاوه بر مصرف غلات می توان از مکمل‌ها که به صورت قرص یا آمپول هستند استفاده کرد. تهیه ویتامین‌های ب کمپلکس از داروخانه‌ها بدون نسخه پزشک مجاز است چرا که مصرف آن برای یک مدت کوتاه (مثلا 10 روز) هیچ مسمومیتی را ایجاد نمی کند.

- لبنیات تمرکزتان را به هم می زند
برخی از لبنیات و مشتقات آن مانند شیر گاو و بستنی در افراد به دلیل افزودنی های موجود حساسیت ایجاد می کند مثلا لاکتوز موجود در شیر باعث اضطراب می شود یا مصرف بیش از حد نوشابه‌های گاز دار، در ایجاد استرس و اضطراب افراد موثر است.

در روز کنکور از مصرف لبنیات به دلیل ایجاد تهوع و دل‌درد احتمالی و مایعات زیاد به دلیل برهم خوردن تمرکز و تکرر ادرار باید خودداری شود.

- دانه‌های خوراکی که استرس را از شما می گیرد
پسته، مغزها و دانه های دیگر منابع خوبی از چربی های سالم هستند. خوردن روزانه یک مشت پسته، گردو یا بادام، کلسترول و احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می دهد و بدن را در برابر استرس محافظت می کند البته به دلیل اینکه این دانه ها بسیار پرکالری هستند رعایت در خوردن آنها توصیه می شود.

علاوه بر مواد غذایی نمی توان تاثیر ورزش روزانه را در کاهش استرس نادیده گرفت. ورزش های هوازی در ذخیره کردن اکسیژن کمک کننده هستند. اکسیژن کافی در حالت آرام بخشی بدن بسیار موثر است. پس فعالیت های بدنی خود را به طور منظم هفته ای سه تا چهار بار یا روزی نیم ساعت شروع کنید تا در کنار رعایت رژیم غذایی در کاهش استرس در بدنتان موثر واقع شوید.

- بخورید و بخوابید تا استرس نداشته باشید
نخستین کار برای کاهش استرس کنکوری ها ذکر و یاد خدا است، گفت: کنکوری ها قبل از هر چیز باید به خدا توکل داشته باشند. همچنین کنکوری ها باید خواب کافی و تغذیه مناسب داشته باشند.

هرچند که بدن برای تجدید قوا از 24 ساعت شبانه روز به 7 ساعت خواب نیاز دارد و در غیر اینصورت توانایی ذهنی و حافظه برای یادگیری کاهش یافته و خستگی چیره می شود اما با توجه به فرا رسیدن ایام ماه مبارک رمضان قبل از کنکور سراسری، این فرصت خوبی است که داوطلبان از ساعت 4 (وقت سحر) تا 10 صبح با استفاده از سکوت و آرامش این لحظات، حسابی دروس را مرور کرده و سپس به استراحت بپردازند.

- به راحتی افزایش بازدهی داشته باشید
هرچند استرس کنکور برای قبولی در رشته‌های تاپ دانشگاهی با موقعیت شغلی مناسب بیشتر می شود، اما خوشبختانه افزایش ظرفیت دانشگاهی این تب را تا حد زیادی شکسته است.

در این روزها به مرور مطالب خوانده شده بپردازند و از یادگیری مطالب جدید بپرهیزند. علاوه بر این داوطلبان باید واقع بین و در حد توان از خود توقع داشته باشند.

تمرکز روی اشكالات و ضعف‌ها باعث رفع موضوعی آنها می شود، با تفکیک مطالب مهمتر از کم اهمیت‌تر و خواندن یادداشت برداری‌های خلاصه شده، به راحتی می توان سرعت مرور را افزایش داد؛ این کار همچنین باعث می شود اولویت بندی سوالات سخت و آسان کنکور برای پاسخ دهی در زمان مشخص هم راحت صورت گیرد. به منظور افزایش بازدهی، متناسب کردن استراحت با ساعات مطالعه بهترین کار است.

- بهترین نتیجه با کمترین استرس
داوطلبین کنکور برای کاهش استرس خود باید از مشاور و یا روانشناس کمک بگیرند، یادآور شد: خانواده‌ها نباید با انتظارات بی‌جای خود به این استرس دامن بزنند، زیرا آثار ناشی از استرس نتایج زیان‌باری را به وجود می آورد.

خانواده ها باید به فرزندان خود آرامش و امید دهند و به آن ها بیاموزند قبولی در کنکور تنها شرط خوشبختی و موفقیت در زندگی نیست و می توان با کسب هر مهارت و پیشرفتی به موفقیت در زندگی دست یافت. بنابراین ضرورت دارد با ایجاد فضایی آرام و پر نشاط در ضمن رعایت نکات تغذیه‌ای لازم، فرزندان را بدون دغدغه و استرس خاص، راهی آزمون کنند و نوجوانان هم با آرامش خاطر بهترین نتیجه را برای خود رقم زنند.