برای مطالعه مناسب با بازدهی بالا باید توجه داشت که مطالعه هر درس با درس دیگر متفاوت است. در تقسیمبندی کلی،دروس به دو دسته خواندنی و تحلیلی دستهبندی میشوند
مطالعه دروس خواندنی در پنج مرحله صورت میگیرد:
۱- نگاه اجمالی:
در این مرحله طی ۵ الی ۱۰ دقیقه از ابتدا تا انتهای مطلب را میخوانید، توجه داشته باشید که لازم نیست تمامی پاراگرافها به صورت کامل خوانده شوند، بلکه تنها فهم کلی مطالب هر پاراگراف کافی است.
۲- طرح سؤال:
پس از نگاه اجمالی به مطالب خوانده شده، چند دقیقه فکر کنید و سؤالاتی را برای درک بهتر ارتباط بین پاراگرافها، نکات و مطالبی که خواندهاید، در ذهن خود طرح کنید. طرح سؤال ذهن را کنجکاو میکند و تمرکز را در مراحل بعد بالا میبرد.
۳ خواندن و توضیحدادن:
اکنون درس را از ابتدا، پاراگراف به پاراگراف با دقت خوانده و برای خود توضیح دهید، مانند اینکه قرار است درسی را به کسی یاد بدهید
۵- مرور:
از ابتدا تا انتهای درس را با چشم مرور کنید. سرعت مرور در این مرحله نه به اندازه مرحله اول سریع و نه به اندازه مرحله ۳ و ۴ زمانبر است.
فراموش نکنید که این پنج مرحله برای مطالعه در نوبت اول است و پس از آن شما قدرت تمیز دادن پیدا میکنید. در مرورهای بعد نیاری به تکرار مراحل ۱ و ۲ نیست و میتوانید برای هر قسمت که لازم میدانید مراحل ۳ و ۴ را تکرار کرده و سپس به مرور بپردازید.
نکته مهم، قاعدۀ زدن تست در دروس خواندنی:
برای تستزدن در دروس خواندنی حتماً میان مطالعه و تستزدن چند روز فاصله در نظر بگیرید، زیرا در این دروس (به علت ماهیت حفظیشان) تستزدن بلافاصله پس از مطالعه به صورت کاذب درصد شما را بالا میبرد. همچنین توجه داشته باشید که دروس خواندنی را نمیتوان با تستزدن تقویت کرد. پس به عنوان یک قاعده کلی، بیش از ۷۰ درصد زمان خود را به خواندن و مرور و کمتر از ۳۰ درصد زمان را به تستزدن اختصاص دهید.
مطالعه دروس تحلیلی در سه مرحله صورت میگیرد:
۱- یادگیری مفاهیم:
در مرحله اول باید جزوهها را با وسواس بخوانید و مفاهیم را درک کنید. البته رعایت حد تعادل را فراموش نکنید. به این نکته نیز توجه داشته باشید که تعریف یک موضوع با مفهوم آن متفاوت است.
۲- حل سؤالات متنوع:
پس از درک مفاهیم، در دروس تحلیلی باید بیشتر از ۷۰ درصد زمان خود را به حل سؤال و تستزدن اختصاص دهید. در واقع تنها راه تثبیت مفاهیم در دروس تحلیل حل سؤال و تستزدن است. بنابراین مرحله اول که یادگیری مفاهیم است باید کمتر از ۳۰ درصد زمان شما را به خود اختصاص دهد.
۳- تفکر حل مسأله:
این مرحله که مهمترین مرحله در یادگیری دروس تحلیلی است؛ به این معناست که بیشتر از تعداد سؤالات حل شده، نحوۀ حل سؤالات مهم است. برای زدن تست مباحث جدید سعی کنید ۱۰ سؤال ۱۰ سؤال پیش بروید و سپس به تصحیح سؤالات از روی پاسخنامه کلیدی بپردازید. تأکید میکنیم که در ابتدا به هیچ عنوان سراغ پاسخنامه تشریحی نروید. پس از مشخصشدن سؤالات غلط و نزده، برای هر سؤال سه الی چهار دقیقه زمان بگذارید و روی آن فکر کنید. بکوشید روشهای مختلف دیگری را برای حل سؤال امتحان کنید و ایرادات خود را بیابید. در مرحله آخر از روی پاسخنامه تشریحی جواب سؤالات را ببینید و روی آنها تأمل کنید؛ سپس از خود بپرسید که چرا این سؤال با این روش حل شده و آیا امکان اینکه از این روش در سؤالات دیگر استفاده شود، وجود دارد یا خیر. پس از افزایش تسلطتان در مطالب میتوانید تعداد تستها را از ۱۰ به ۲۰، ۳۰ و نهایتاً ۵۰ سؤال افزایش دهید. اما بیشتر از این تعداد سؤال را به هیچ عنوان نباید یک مرتبه حل کنید؛ چون در این صورت ممکن است حوصله و تمرکز لازم را برای تصحیح سؤالات و پیادهسازی تفکر حل مسئله، نداشته باشید