هرساله تعدادی از دانش‌آموزان تا دقایق آخر قبل از آزمون (چه آزمون‌های پایان ترم وچه کنکور!) مشغول مطالعه و دوباره‌خوانی مطالب هستند و این مشکل را ناشی از حس فراموشی و احساس نیاز به چند بار‌خوانی می‌دانند، در نهایت این گروه از دانش‌آموزان در جلسه آزمون دچارمشکلاتی از قبیل حس فراموشی، استرس، کمبود وقت شده و متاسفانه از قابلیت‌ها و توانایی‌های علمی خود نمی‌توانند به نحو احسنت استفاده نموده و در نهایت دچار شکست می‌شوند، پس بایستی دانش‌آموزان توانا آخرین گام مطالعاتی که با نام مرور و جمع‌بندی شهرت دارد را محکم و استوار برداشته تا بتوانند بهترین نتایج را کسب نمایند.
اهمیت مرور و جمع‌بندی:
۱- افزایش سرعت‌عمل
چه سر جلسه کنکور و چه در سر جلسه امتحانات نهایی و پایان ترم، سرعت‌عمل یکی از نیا‌زهای مبرم شما می‌باشد، پاسخگویی صحیح و کامل در یک زمان محدود نیازمند توانایی‌های بالایی است. بسیاری از داوطلبان پس از آزمون در جلسات مشاوره فردی به این نکته اذعان دارند که اگر چند دقیقه بیشتر وقت داشتند شاید نمره و درصدشان به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کرد. اگر شما نتوانید با سرعت مناسب مطالب را سر جلسه آزمون جواب دهید مطمئنا دچار مشکل می‌شوید. هر تست فیزیک در جلسه کنکورحدودا ۱ دقیقه و ۲۰ ثانیه زمان دارد و در امتحانات نهایی بین ۳ تا ۵ دقیقه اگر در فهم سوال و راه‌حل سوال دچار اشتباه کوچکی شوید زمانی بسیار بیشتر از ۱ دقیقه و ۲۰ ثانیه و یا ۴ دقیقه نیاز دارید و در نهایت به جواب سوال نمی‌رسید و یا اشتباه جواب داده و درصد نمرۀ منفی را کسب می‌کنید، این موضوع بارزی است که سرعت یادآوری مطالب یکی از کاربردی‌ترین مهارت‌های دانش آموزان سر جلسه کنکوراست و شما می‌توانید با یک جمع‌بندی صحیح به این امر دست پیدا کنید.
۲- یادآوری مطالب کاربردی در حل سوال و انتخاب بهترین راه
روشی در یادگیری میدانی وجود دارد که باعث می‌شود بدون معلومات زیاد و اطلاعات آن چنانی قبلی به نتایجی خاص برسید، فرض کنید شخصی ۴ سال در یک رشته مثلا زبان انگلیسی تحصیل می‌کند و شخصی دیگر ۶ ماه بدون تحصیلات دانشگاهی زبان در یک کشور انگلیسی زبان زندگی می‌کند؛ در خیلی از موارد نفر دوم در زبان محاوره و حتی نگارش قوی‌تر است (قسمت کاربردی علوم) ولی نفر اول در شناخت ادبیات زبان موفق‌تر است (قسمت تئوری علوم) اکثر دانش‌آموزان به اندازه کافی تئوری یاد گرفته‌اند و بیش از این یاد دادن و مطالعه‌کردن باعث تشویش ذهن آن‌هاست و باید وارد مرحله میدانی و کاربردی شوند، اکثر دانش‌آموزان همچنان پافشاری بر مطالعۀ درس وغیره دارند و مطالعه نکات و مفاهیم را بر قسمت کاربردی ترجیح می‌دهند، جمع‌بندی و مرور با روشی خاص و تحلیل سوالات و افزایش قدرت انتقال، بسیار از تدریس و دوباره‌خوانی مفاهیم موثرتر بوده به طوری که یکی از وجوه تمایز داوطلبین برتر در این است که وقتی با یک سوال مواجه شدند از بین چندین راه‌حل موجود بهترین راه برای حل این سوال و کاربردی‌ترین روش را به درستی انتخاب می‌نمایند، یکی از اولویت‌های مرور و جمع‌بندی در این است که به شما یاد می‌دهد در هر سوال باید از چه شیوه‌ای جلو رفته و چه کاری انجام دهید و کدام راه‌حل به شما کمک می‌کند که سریع‌تر به جواب برسید.
۳- افزایش مهارت آزمون‌دادن
به این موضوع توجه نمایید که مهارت‌های آزمون‌دادن جدا از علم و دانسته‌های شما است شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در مبحثی با اینکه تمام و کمال آن مبحث را مورد مطالعه و تمرین قرار داده‌اید و انتظار داشتید در آزمون و تست مربوطه درصد کامل را کسب نمایید ولی نتیجه برخلاف میل شما رقم خورده و این خود گویای این واقعیت است که مهارت‌های آزمون‌دادن نیز لازمۀ موفقیت است.
۴- انتقال مطالب به حافظۀ بلند‌مدت
حافظه ساختار پیچیده‌ای دارد ابتدا که با یک مطلب مواجه می‌شویم حدود ۳ تا ۵ ثانیه در حافظۀ حسی ما نگهداری می‌شود. در واقع شما با چشم می‌بینید با گوش می‌شنوید با دستان لمس می‌کنید، با بینی خود می‌بویید و با زبان خود می‌چشید و این‌ها همه اطلاعات خامی است که از حس‌های پنجگانه وارد حافظه حسی شما می‌شود؛ بعد از اینکه مطلب وارد حافظۀ حسی شما شد اگر به آن مسئله دقت خود را معطوف نمایید و متمرکز شوید مطلب وارد حافظۀ کوتاه مدت شما می‌شود، بسیاری از داوطلبان در همین مرحله متوقف می‌شوند در حالی که برای پاسخگویی کامل و کسب نمره حداکثری نیاز به استفاده از حافظۀ بلند‌مدت داریم و همین موضوع یکی از وجوه تمایز رتبه‌های برتر در امتحانات نهایی و کنکور با دیگر دانش‌آموزان است. با استفاده از روش‌های مرور و جمع‌بندی که در آینده به شما آموزش داده خواهد شد می‌توانید به نحو خارق‌العاده‌ای مطالب را از حافظۀ کوتاه‌مدت وارد حافظۀ بلند‌مدت خود نمایید.
۵- تثبیت مطالب در حافظۀ بلند‌مدت
شاید شما توانسته باشید با مرورهای مستمر مطالب را وارد حافظۀ بلند‌مدت نمایید اما در صورت نداشتن یک جمع‌بندی موثر مطمئنا مطالب از حافظۀ بلند‌مدت شما پاک می‌شوند. لذا مرورهای با برنامه و حساب شده باعث می‌شوند که نه تنها مطالب وارد حافظۀ بلند‌مدت شما شده بلکه در حافظۀ بلند‌مدت شما حفظ شوند.
۶- مرتب‌سازی و دسته‌بندی مطالب در ذهن
شاید این موضوع را بتوان مهم‌ترین مزایای مرور و جمع‌بندی خواند، دانش‌آموزان از ابتدای سال تا به حال مطالب را مطابق با تدریس دبیر و برنامه آزمون‌ها مطالعه و تمرین کرده‌اند اما در حال حاضر وقتی به آموخته‌های قبلی مراجعه می‌نمایند متوجه می‌شوند که بیشتر مطالب از ذهن رفته یا احساس می‌کنند که کامل حذف شده است؛ در واقع این مطالب از ذهن نرفته بلکه بسیار پراکنده و به عبارتی کم رنگ شده است به همین خاطر باید مطالب را یادآوری و در ذهن دسته‌بندی کرد تا بتوانیم به راحتی در جلسه آزمون به آنها دسترسی پیدا کنیم برای درک بهتر این مفهوم اجازه دهید با مثالی مطلب را پی بگیریم: کتابخانه‌ای را با ۵۰۰۰ جلد تصور کنید که این پنج هزار جلد بسیار نامرتب و تلنبار شده‌اند و هیچ‌گونه طبقه‌بندی و نظمی برای آنها وجود ندارد، حال شما می‌خواهید مطلبی در یکی از کتاب‌های کتابخانه پیدا کنید؛ واضح است که این کار به چند روز جستجو و کاوش نیاز دارد تا در صورتی‌که شانس با شما یار بود بتوانید کتاب و مطلب مورد نظر خود را پیدا و مطالعه نمایید، شاید شما هم به این موضوع پی برده باشید که ذهن بسیاری از دانش‌آموزان و داوطلبان کنکور شبیه این کتابخانه است فلذا در این وضعیت جستجو و پیدا‌کردن یک نکته کوچک برای ذهن شما تقریبا کاری نشدنی است! مرور و جمع‌بندی، مطالب را دسته‌بندی کرده و در واقع کتاب‌های کتابخانه ذهنتان را مرتب می‌نماید.
۷- برقراری ارتباط بین مطالب مختلف در ذهن
تقریبا با مطالعات در طول سال تمامی مطالب مهم مورد نیاز برای آزمون در ذهن شما وجود دارد اما اینکه شما بتوانید این مطالب را به هم مرتبط نموده و در نهایت به جواب سوال مورد نظر دست یابید مهارت‌های خاص خودش را می‌خواهد، هر ساله با سوالاتی در دروس ادبیات، عربی، زیست، شیمی و غیره مواجه می‌شویم که با ادغام چند ریز مبحث، سوالات را به صورت ترکیبی ارائه می‌نمایند (مانند تحلیل الصرفی درعربی) پاسخگویی به این سوالات نیازمند برقراری چندین مطلب در ذهن و دستیابی به این توانایی است که یکی از راه‌حل‌های رسیدن به این توانایی مرور و جمع‌بندی صحیح می‌باشد.
۸- کاهش استرس و درگیری ذهنی
در صورتی که مطالعه شما همراه با مرور و جمع‌بندی نباشد هرچقدر به زمان آزمون نزدیک‌تر می‌شویم استرس و درگیری‌های ذهنی زیاد می‌شود و این موضوع باعث کاهش تمرکز و عدم استراحت مطلوب گشته و در نهایت با افزایش بی‌دقتی و هیجانات منفی در آزمون افت نتیجه را به همراه خواهد داشت.
۹- تسلط بر نقاط قوت و پوشش نقاط ضعف
باید به این موضوع توجه داشت که تمامی داوطلبان کنکور و حتی رتبه‌های برتر در بعضی از عناوین و ریز موضوعات درسی دارای ضعف و قوت‌هایی هستند و هنر این داوطلبان در این است که با جمع‌بندی و مرورهای صحیح این نقاط را شناخته و برای مواجهه با آزمون و سوالات مختلف در هر درس برنامه‌ریزی می‌نمایند.
