مهروماه

برای افزایش بازدهی و قدرت یادگیری و همچنین تقویت ذهن، رعایت نکاتی ضروری است که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

نکته ۱: آیا تا به حال فکر کرده اید که چه زمان از روز بهترین زمان برای یادگیری و درس خواندن است؟ خیلی‌ها می‌گویند اول صبح بهترین زمان و بعضی دیگر عقیده دارند شب‌ها قبل از خواب بهترین ساعت است.

اگر لازم است چیزی را حفظ کنیم باید شب قبل از خواب این کار را بکنیم چون در آن حالت مغزمان بعد از یاد گرفتن یک چیز جدید استراحت می‌کند و به خاطر آوردن آن‌ها راحت‌تر خواهد بود، اما اگر می‌خواهیم مسائل ریاضی حل کنیم یا یاد بگیریم بهتر است این کار را اول صبح بکنیم، چون در آن ساعت مغزمان به خاطر خواب شب قبل کاملاً سرزنده است و ایده‌هایی نو پیش رویمان قرار می‌دهد. اما دقت کنیم که حتماً باید خواب خوبی داشته باشیم تا صبح سرزنده بیدار شویم.

نکته ۲: قبل از درس خواندن به هیچ وجه غذای سنگین نخوریم. این کار باعث می‌شود احساس خواب آلودگی به ما دست دهد، چون بعد از غذا خوردن، خون در نواحی شکم بیشتر از مغز گردش پیدا می‌کند.

نکته ۳: خواندن در حالت ایستاده باعث می‌شود بتوانیم سریع‌تر بخوانیم؛ می‌توانیم از این تکنیک در زمان‌هایی که کمبود وقت داریم استفاده کنیم.

نکته ۴: بعد از خواندن یا یاد گرفتن چیزی که نیاز به فعالیت فیزیکی هم دارد حتماً استراحت کنیم و بخوابیم و کار دیگری نکنیم.

نکته ۵: در صورت امکان سعی کنیم مطالب را بلند بلند بخوانیم. بلند خواندن، مطالب سرعت ما را پایین می‌آورد و این مسئله باعث می‌شود که بخش‌های بیشتری از مغزمان درگیر شود. با بلند خواندن، ما صدای خودمان را می‌شنویم و بخشی از مغزمان که کار شنیدن را برعهده دارد نیز فعال می‌شود و آنچه می‌خوانیم را ضبط می‌کند.

نکته ۶: استفاده از رسانه‌ها هم باعث می‌شود استفاده بیشتری از مغزمان بکنیم. می‌توانیم از ضبط صوت استفاده یا از ویدئو‌هایی درمورد موضوع مورد نظرمان استفاده کنیم. همچنین دانش آموزان می‌توانند از بازی‌های کامپیوتری درمورد درس مورد نظرشان استفاده کنند.

نکته ۷: درصورت امکان می‌توانیم آموزش‌های مربوط به سخنرانی در عموم را یاد بگیریم. این کار باعث می‌شود در جمع یا گروهمان برای حرف زدن احساس خجالت نکنیم.

نکته ۸: برای استراحت هم وقت بگذاریم. هیچ وقت ساعت‌های طولانی پشت سر هم درس نخوانیم. حداقل هر یک ساعت یکبار ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به خودمان استراحت بدهیم. وقتی موضوع خسته مان کرد کمی استراحت کنیم و دوباره از نو شروع کنیم. وقتی بعد از استراحت دوباره به سراغ آن موضوع می‌روید بینش جدیدی برای یادگرفتن آن پیدا خواهیم کرد.

نکته ۹: به طور منظم یک ورزش خاص را انجام دهیم. اگر وقت نداریم حتی ۲۰ دقیقه ورزش سبک هم کافی است. به این دلیل به آن نیاز داریم که همانطور که می‌دانیم از قدیم گفته اند عقل سالم در بدن سالم است. می‌توانیم حتی در یک کلاس رقص ثبت نام کنیم. رقص نه تنها ورزش است بلکه بسیار مفرح بوده و برایمان لذت بخش خواهد بود.

خودمان را آنطور که هستیم بپذیریم و دوست داشته باشیم. اگر خودمان را قبول نداشته باشیم نخواهیم توانست کار خوبی انجام دهیم. البته منظورم این نیست که درمقابل خصوصیات و ویژگی‌های منفی خودمان کور باشیم. باید از نقاط منفی خود آگاه شوی و برای از بین بردن آن‌ها تلاش کنیم. همه ما انسان هستیم و خصوصیات مثبت و منفی در همه ما در کنار هم وجود دارد.

نکته ۱۰: درسی را که قرار است آن روز به ما آموزش دهند از قبل بخوانیم حتی اگر متوجه چیزی در آن نشویم. با اینکار خواهیم توانست سوالات بهتری سر کلاس بپرسیم و مطلب را بهتر هضم کنیم؛ و باور کنیم با اینکار از همه در کلاس جلو می‌افتیم.

نکته ۱۱: اگر لازم است درمورد موضوعی مرتبط با درس سر کلاس صحبت کنیم، اول مطالبمان را آماده کنیم و بعد آنرا جلو آینه تمرین کنیم. اینکار باعث می‌شود آمادگی بیشتری پیدا کنیم.

نکته ۱۲: اگر قرار است گروهی درسی را بخوانیم اول مطمئن شویم که گروهمان بیشتر از ۳ نفر نباشد. البته بهتر است که درس خواندنمان به تنهایی و در اتاقی با تهویه و نور مناسب انجام شود.

نکته ۱۳: وقتی خسته ایم درس نخوانیم. وقتی خسته ایم مغزمان خوب کار نمی‌کند و در فهم مطالب به مشکل خواهیم خورد و باعث می‌شود فکر کنیم درس مورد نظر دشوار است. زمانمان را برنامه ریزی کنیم.

نکته ۱۴: اگر برای درس خواندن یا انجام پروژه‌های خود از کامپیوتر استفاده می‌کنیم در وضع نشستن خود دقت کنیم. اطلاعات خود را به طور منظم ذخیره کنیم تا با قطع برق یا اتفاقات دیگر به مشکل نخوریم.

نکته ۱۵: وقتی می‌خوانیم یا می‌نویسیم، نور را طوری تنظیم کنیم که به شانه چپ ما بتابد. اینکار باعث می‌شود موقع نوشتن سایه دستمان اذیتمان نکند. (البته اگر راست-دست هستید برای چپ دست‌ها دقیقاً متضاد این صحیح است.)

نکته ۱۶: از خواندن در ماشین یا وسیله در حال حرکت خودداری کنیم. در این حالت تمرکز برای چشم‌های ما دشوار خواهد شد و خیلی زود خسته می‌شوند. اگر واقعاً می‌خواهیم از زمانمان استفاده کنیم می‌توانیم از قبل درسمان را ضبط کرده و در ماشین گوش دهیم.

نکته ۱۷: برای استاد شدن در یک سبک نوشتار، روزی ۱۰ دقیقه یک اثر از یک نویسنده مدرن را در دفترمان کپی کنیم. اگر فقط آن اثر را بخوانیم، سبک نوشتارمان ارتقاء نمی‌یابد. باید حتماً آنرا در دفترمان کپی کنیم تا سبک نوشتار خودمان هم خوب شود.

نکته ۱۸: بطور مداوم دوره کنیم. وقتی چیزی می‌خواهیم یاد بگیریم، ارتباطات عصبی جدید ایجاد می‌شود. اما این ارتباطات یا راه‌ها دائمی نیستند. دوره کردن باعث می‌شود این راه‌های ارتباطی قوی بماند و مطلب سال‌ها در ذهنمان ماندگار شود.

نکته ۱۹: یک دفترچه داشته باشیم و نکات مهم را در آن یادداشت کنیم. تحقیقات نشان می‌دهد که اینکار باعث می‌شود مطلب بیشتری یاد بگیریم حتی اگر دیگر آن دفترچه را مرور نکنیم.

نکته ۲۰: ساخت لغت را تمرین کنیم. داشتن دایره لغت خوب سرعت خواندن ما را بالا می‌برد. لغت نامه‌های مختلف کنار دستمان داشته باشیم تا در صورت لزوم از آن‌ها استفاده کنیم. با خواندن گاه و بیگاه لغت نامه دانش و دایره لغتمان به مرور توسعه می‌یابد.

نکته ۲۱: یادمان باشد که فقط توجه دقیق به موضوع کافی نیست. حتماً باید بتوانی بین پایه کنونی دانشمان و تجربیاتمان ارتباط برقرار کنیم.

نکته ۲۲: قبل از خواندن یک کتاب، نگاهی به فهرست آن بی اندازیم. بااین روش یک ایده کلی از موضوع کتاب پیدا می‌کنیم و درکمان از مطالب بهتر می‌شود.

نکته ۲۳: موقع امتحانات دقت کنیم که بین خطوطتمان حتماً فاصله کافی باشد. همین مسئله ساده پاسخ‌های ما را قابل خواندن می‌کند؛ و هرچه نوشته‌ها قابل خواندن‌تر باشد نمره بهتری خواهیم گرفت.

نکته ۲۴: روشی را برای شماره‌گذاری جزوات و دفتر‌ها انتخاب کنیم که مدیریت آن‌ها را آسانتر کند. برای نگهداری جزوه هایمان یک سیستم سازمان یافته داشته باشیم.

نکته ۲۵: حافظه را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد. حافظه کوتاه مدت و بلند مدت. اینجا برایمان توضیح می‌دهم که این چطور بر یادگیری ما تأثیر می‌گذارد.

وقتی اول چیزی یاد می‌گیریم در حافظه کوتاه مدت ما ذخیره می‌شود و اگر در مدت کوتاهی (۱۵ تا ۲۰ روز) دوباره آن‌را مرور نکنیم از حافظه مان خارج می‌شود. اگر سعی کنیم بعد از آن مدت آنرا مرور کنیم همه چیز برایمان دوباره جدید خواهد شد، اما اگر بین ۱۵ تا ۲۰ روز آنرا دوره کنیم به حافظه بلند مدت ما سپرده خواهد شد و وقتی وارد آنجا شد دیگر هیچوقت بیرون نمی‌رود.

نکته ۲۶: اگر می‌خواهیم مطالعاتمان نتیجه خوبی در بر داشته باشد، سعی کنیم اولین تأثیر را خوب بر جای بگذاریم. اگر تأثیر نادرست بگذاریم دیگر هیچ مقدار دوره کردن و مرور کردن به ما کمک نخواهد کرد و فقط باعث قوی‌تر شدن آن مفهوم اشتباه می‌شود.

برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی باید همیشه با استادان و معلمانمان در تماس باشیم؛ و اگر موضوع مورد مطالعه مان قابلیت این را داشت که اصول و قواعدی که یاد گرفته ایم را عملی کنیم، حتماً به هر وسیله‌ای اینکار را بکنیم (مثلاً اگر فیزیک می‌خوانیم می‌توانیم مسئله حل کنیم، اگر برنامه نویسی کامپیوتر می‌خوانیم می‌توانیم برنامه بنویسیم).

نکته ۲۷: اگر موادی را می‌خوانیم که لازم است به مدت طولانی به خاطر بسپاریم، بعد از خواندن همه آنچه که خوانده ایم را بنویسیم. نوشتن باعث می‌شود دوباره به موضوع فکر کنیم. اگر نمی‌توانیم با کتاب بسته بنویسیم اشکالی ندارد کتاب را روبه رویمان گذاشته و رونویسی کنیم.

نکته ۲۸: اینکه تمرینات دوره خود را چطور برنامه ریزی کنیم هم اهمیت زیادی دارد. اولین مرتبه دوره را باید بین ۳ هفته بعد از خواندن قرار دهیم و دومین مرتبه را بعد از ۳ ماه انجام دهیم.

نکته ۲۹: از جنبه‌های عملی قضیه دور نشویم. اگر موضوعمان به گونه‌ای است که امکان تمرینات عملی را پیش رویمان قرار می‌دهد به هر وسیله‌ای تمرینات عملی را انجام دهیم. اگر تاریخ می‌خوانیم به مکان‌های تاریخی مهم برویم.

نکته ۳۰: اگر فیزیک یا شیمی می‌خوانیم به جای اینکه فقط کار آزمایشگاهی کنیم، مسائل عددی زیادی را حل کنیم. اگر برق الکترونیک می‌خوانیم، در کنار پروژه‌های آزمایشگاهی، مسائل چرخشی زیادی را روی کاغذ حل کنیم. حل کردن مشکلات عملی روی کاغذ بسیار مفید است.

نکته ۳۱: در به خاطر آوردن چیزی مشکل داریم؟ تنفس عمیق خیلی کمکمان میکند. اینجا توضیح می‌دهیم که چرا و چگونه میسر است.

تنفس عمیق به ما کمک می‌کند اکسیژن بیشتری برای مغز و بافت‌های بدنمان فراهم کنیم و کل بدنمان را آرام و ریلکس می‌کند.

اینکار خیلی ساده است و نتایج خیلی خوبی برایمان دربردارد. تمام کاری که باید بکنیم این است که ۲۰ نفس عمیق و آرام بکشیم تا جادوی آن را حس کنیم. هرموقع احساس خستگی کردیم می‌توانیم از این تکنیک استفاده کنیم. هرموقع دیدیم نمی‌توانیم چیزی را به خاطر بیاوریم هم از این تکنیک استفاده کنیم.به عنوان مثال، وقتی برای جمعی حرف می‌زنیم ممکن است بعضی از حرف هایمان را فرامش کنیم. استفاده از این تکنیک در چنین موقعیتی به کمکمان می‌آید