در محیط‌های امروزی تمرکز به راحتی از بین می‌رود، با وجود گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و کامپیوترها، افراد حواس‌شان پرت می‌شود. فرقی ندارد که در چه سنی هستید یا شغل‌تان چیست، زمانی که در موقعیتی قرار می‌گیرید که باید تمرکز کنید، این عواملِ خارجیِ حواس‌پرتی، می‌توانند مانعِ یادگیری شوند. با کارهایی مانند پاسخ دادن به ایمیل‌ها یا پیام‌ها، لحظات به سرعت سپری می‌شوند. این مهم است که یاد بگیریم چطور به مدت طولانی روی مطالعه تمرکز کنیم. پس بیایید ببینیم که چگونه هنگام مطالعه تمرکز کنیم.
۱. محیط مناسبی را برای مطالعه در نظر بگیرید
اولین راهی که می‌توانید در پاسخ به سؤال «چگونه هنگام مطالعه تمرکز کنیم» امتحان کنید، در نظر گرفتن یک محیط مناسب است. مکان مطالعه تأثیر زیادی روی میزان یادگیری شما دارد و نحوه‌ی تمرکز شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای رسیدن به بیشترین میزان تمرکز، محلی را انتخاب کنید که در آن امکان تمرکز کردن داشته باشید. در اینجا چند توصیه در مورد انتخاب مناسب محل مطالعه وجود دارد:
مکانی را برای مطالعه اختصاص بدهید که دارای نور کافی و دمای مناسبی باشد و در آن راحت باشید.
محل مطالعه‌ی خود را تمیز و مرتب نگهدارید، یک صندلی و میز مطالعه با ارتفاع مناسب همراه با فضایی برای کامپیوتر و کتاب‌های خود داشته باشید.
بعضی افراد عادت دارند هنگام مطالعه به یک موزیک ملایم گوش بدهند، این کار تا جایی که مزاحم تمرکز شما نشود اشکالی ندارد.
وقتی در حال مطالعه هستید، یک تابلو با عنوان «لطفا مزاحم نشوید» را در قسمت بیرونی محل مطالعه خود قرار بدهید.
۲. تمام وسایل الکترونیکی را خاموش کنید
اگر می‌خواهید نحوه‌ی تمرکز کردن برای ساعات طولانی را یاد بگیرید، باید تمام وسایل الکترونیکی را خاموش کنید. کامپیوترتان تنها وسیله‌ای است که باید روشن باشد. دلیل اهمیت این موضوع در زیر بیان شده است:
حواس‌پرتی به وسیله‌ی این وسایل الکترونیکی، وقت مفید شما را به هدر می‌دهد.
تماس‌ها، پیامک‌ها و اعلانات، عوامل اصلی حواس‌پرتی هستند.
۳. یک برنامه‌ی مطالعاتی داشته باشید
باید بدانید بهترین زمان برای مطالعه‌ی شما چه موقعی است در طول روز یا هنگام شب. سعی کنید بهترین زمان ممکن را برای مطالعه در نظر بگیرید.
یک برنامه‌ی زمانی برای مطالعه داشته باشید و آن را در میان برنامه‌های عادی زندگی‌تان جا بدهید.
از ابتدای بحث، شروع به مطالعه کنید و تا انتها یک روند منطقی برای آن داشته باشید. اگر ترتیب منطقی مباحث مورد مطالعه را رعایت کنید، یادگیری برای ذهن شما آسان‌تر خواهد بود.
با در نظر گرفتن محدودیت زمانی برای انجام یک کار خاص و هدف‌گذاری برای مطالعه، به خودتان انگیزه بدهید.
زمان مطالعه‌ی خود را به بازه‌های ۴۵ دقیقه‌ای محدود کنید. وقتی بیشتر از این زمان مشغول مطالعه باشید، مطالبی که یاد گرفته‌اید از ذهن‌تان می‌پرد. زمان‌های طولانی مطالعه را به قسمت‌های کوچکتر تقسیم کنید تا ذهن شما کمی استراحت کند و دوباره سرِحال شود.
پس از هر قسمت از مطالعه بین ۵ تا ۱۰ دقیقه استراحت کنید تا تمرکزتان از بین نرود، اگر کمی استراحت داشته باشید، مجبور نیستید برای هوشیار ماندن به خودتان فشار بیاورید.
۴. قوانین مطالعه را رعایت کنید
یادگیری تمرکز برای مطالعه به این معناست که قوانین آن را رعایت کنید. به ذهن‌تان اجازه‌ی پرسه زدن ندهید. یاد بگیرید که افکار بیهوده را متوقف کنید و دوباره به مطالعه بپردازید.
هر وقت ذهن‌تان به سمت دیگری منحرف شد، آن را متوقف سازید.
ذهن ما برای یادگیری نظم و ترتیب نیاز به تمرین دارد، اما به زودی قادر خواهید بود ساعت‌های طولانی روی مطالعه تمرکز کنید.
اگر نتوانستید افکارتان را متوقف سازید، ذهن‌تان را درگیر نکنید، این افکار مزاحم را روی کاغذ بنویسید تا بعدا به آنها بپردازید.
اگر باز هم برای تمرکز کردن دچار مشکل هستید و استراحت کردن هم کمکی به شما نمی‌کند، برنامه‌ی مطالعه‌ی خود را بازنگری کنید و در صورت لزوم آن را اصلاح نمایید.
۵. زمان دیگری را برای نگرانی‌ها در نظر بگیرید
طبیعی است که هر فردی برای خودش نگرانی‌هایی داشته باشد، اما هنگام مطالعه، آنها را کنار بگذارید و در برنامه‌ی خود زمانی را برای رسیدن به نگرانی‌ها‌ی‌تان در نظر بگیرید، خودتان تصمیم بگیرید که ذهن‌تان چه زمانی در طول روز به مسائل مختلف بپردازد.
هنگام مطالعه کنارتان یک کاغذ و خودکار برای نوشتن افکار مزاحم داشته باشید. اگر این افکار را یادداشت کنید، می‌توانید باز هم روی مطالعه تمرکز کنید؛ زیرا دیگر نگران فراموش کردن افکارتان نیستید.
اگر نتوانستید نگرانی‌ها را کنار بگذارید، زمانی را برای رسیدگی به آنها در نظر بگیرید. در غیر این صورت، این مسائل در ذهن بزرگ‌تر می‌شوند و تلاش‌های شما را بی‌اثر می‌کند.
۶. یادگیرنده‌ی خوبی باشید
راه دیگری که به ما می‌گوید که چگونه هنگام مطالعه تمرکز کنیم، این است که اول خودمان باید یادگیرنده‌ی خوبی باشیم. این بدین معناست که باید قادر به انتقال آموخته‌های خود باشیم، برای این کار می‌توانیم:
آموخته‌های خود را در زندگی واقعی به کار ببریم.
تفاوت‌ها و شباهت‌ها میان دانسته‌ها و آموخته‌های‌مان را بیابیم.
آنچه آموخته‌ایم را به زبان و بیان خودمان تعریف کنیم.
اطلاعات جدیدی را که آموخته‌ایم، در جای مناسب بکار ببریم.
۷. در صورت لزوم همه چیز را تغییر بدهید
این مهم است که بفهمید برنامه‌ی اولیه‌تان کاربردی نخواهد بود. ممکن است در آغاز کاربردی باشد اما در ادامه باید آن را تغییر بدهید، این امری طبیعی و عادی است. کسب توانایی تمرکز برای مدت طولانی، در صورت لزوم نیازمند تغییراتی است. در اینجا سؤالاتی هست که با جواب دادن به آنها می‌فهمید که نیاز به اصلاح برنامه دارید یا نه:
هدف اصلی شما از تهیه این برنامه چیست؟
امروز و این هفته چه کارهایی باید انجام شود؟
من در کجای برنامه‌ی خود قرار دارم؟
آیا برنامه‌ی من کاربردی هست؟
اگر نیست، چطور باید آن را اصلاح کنم؟
۸. در هر زمان به یک مسئله بپردازید
در یک زمان تنها روی یک کار خاص تمرکز کنید.
وقتی آن کار را تمام کردید به کار بعدی بپردازید.
با پرداختن به یک کار در هر زمان، بهره‌وری شما بالا می‌رود.
انجام دادن چند کار به طور همزمان، قدرت یادگیری را کاهش می‌دهد.
۹. مطالعه را به صورت یک سرگرمی در بیاورید
روش‌های مطالعاتی را با هم ترکیب کنید تا مطالب به نظرتان خسته‌کننده نیاید.
خودتان را بیازمایید تا ببینید چه قدر آموخته‌اید.
با صدای بلند مطالعه کنید و در مورد اطلاعات و حقایق برای خودتان استدلال بیاورید.
از نمودارها، یادداشت و فلوچارت‌ها برای یادگیری بهتر استفاده کنید.
از میان‌وعده‌های مناسب در هنگام مطالعه استفاده کنید.
۱۰. به اندازه‌ی کافی بخوابید
برای اینکه بدانید چگونه هنگام مطالعه تمرکز کنیم، باید بگوییم خواب کافی را فراموش نکنید. خیلی خوب است که ساعت‌های طولانی به مطالعه بپردازید؛ اما بدن شما به خواب نیاز دارد تا تلاش‌های شما بی‌ثمر نباشد. به یاد داشته باشید که:
بدن شما روزانه به ۷ الی ۸ ساعت خواب نیاز دارد.
مطالعه کردن وقتی که خیلی خسته هستید، فقط وقت تلف کردن است.
داشتن خواب مناسب در شب، باعث می‌شود که بهتر بتوانید تمرکز کنید و مهارت‌ها را حفظ کنید.
