شاگرد اولها دانشآموزانی با استعداد هستند که بسیار تلاش میکنند، البته ممکن است تیزهوش هم باشند، این افراد به علت ادغام تلاش و استعداد بایکدیگر به موفقیت دست پیدا میکنند، افرادی که استعدادهای ویژه دارند با کمترین تلاش به هدف خود میرسند.
این دانشآموزان میتوانند جهشی درس بخوانند، بدونآنکه دچار افت تحصیلی شوند، با این حال عدهای جهشی درس خواندن را به نفع دانشآموزان و برخی دیگر به ضرر آنها میدانند.
گام به گام تا جهش تحصیلی
برای جهش تحصیلی فقط کسب نمرههای خوب کافی نیست؛ هر چند که آموزش و پرورش اعلام کرده است نخستین شرط برای جهشی درس خواندن، گرفتن گزینه «خیلی خوب» برای همه درسها در پایان امتحانات خرداد است.
در این سیستم جدید آموزشی که در نیمی از پایههای مقطع ابتدایی، نمره دهی در مدرسه به ارزشیابی توصیفی منحصر شده است فقط دانشآموزانی میتوانند جهشی درس بخوانند که وضع تحصیلی آنها از نظر معلم خوب باشد.
این دسته از دانشآموزان البته به جز دانشآموزان کلاس اول و پنجم میتوانند به شکل جهشی ادامه تحصیل دهند.
دانشآموزی که تصمیم گرفته است، جهشی درس بخواند درخواست خود را به اداره آموزش و پرورش استثنایی میفرستد، زیرا در آنجا از این گروه از دانشآموزان آزمون میگیرند تا سطح استعداد تحصیلی آنها سنجیده شود، دانشآموزی که آزمونها و تستهای هوش را با موفقیت پشت سر بگذارد، در طول سه ماه تابستان، درسهای یک سال تحصیلی خود را میخواند سپس در امتحانات شهریور ماه شرکت میکند و در صورت قبولی، از ابتدای مهر در کلاس یک پایه بالاتر حاضر میشود.
اصرار والدین برای جهشی درس خواندن، ممنوع
در جهشی درس خواندن استعداد بسیار اهمیت دارد، استعداد هم با کسب نمره خوب معادل نیست، اما برخی والدین در حالی که استعدادهای ویژه فرزند برایشان ثابت شده نیست برای جهشی درس خواندن او اصرار میکنند؛ بنابراین مسئولان مدرسه و دانشآموز را تحت فشار قرار میدهند.
استعداد توانی ذاتی است که تنها با تمرین و پشتکار میتوان آن را پرورش داد.
از ویژگیهای کودکان تیزهوش میتوان به حریص بودن آنها به یادگیری، آموختن مطالب با سرعت و اعتماد به نفس بالای آنها اشاره کرد، آنها کتاب خواندن را دوست دارند و پیوسته مطالعه میکنند، دایره لغاتی وسیع دارند و تمرکزشان زیاد است، آنها روابط میان امور به ظاهر نامربوط را درک میکنند و هر آنچه آموختهاند با یافتن شباهتها و تفاوتها به آموختههای جدید ارتباط میدهند.
کودکان تیزهوش کنجکاو، جستجوگر و در حال کاوش هستند، این افراد میتوانند با سرعت و بدون تمرین زیاد مسائل را به حافظه بسپارند، در حالی که علایق و سرگرمیهای آنها همواره این حس را به اطرافیانشان انتقال میدهد که آنها فراتر از سنشان رفتار میکنند.
اگر به کودکی با توان ذهنی عادی برای جهشی درس خواندن اصرار شده باشد، او از درس بیزار میشود و تلاشهای والدینش هم به هدر میرود.
موافقان و مخالفان جهش تحصیلی
بیشتر کسانی که به مدرسه رفتهاند تجربه حضور دانشآموزی که یک یا چند سال جهش کرده بود و با دانشآموزانی چند سال بزرگتر از خود در یک کلاس مینشست، دارند.
دانشآموز جهش کرده اغلب روحیهای خاص دارد و خود را همیشه بالاتر از دیگران میبیند، او در کانون توجه دیگران قرار دارد.
مخالفان جهش تحصیلی باور دارند که توان این دانشآموزان در یادگیری سریع مفاهیم آنها را به افرادی تبدیل میکند که بیشتر مواقع در نگرشهای خود نسبت به دیگران احساس تکبر و ممتاز بودن دارند.
اما علت مخالفت با جهش تحصیلی فقط به تکبر و خودبرتربینی این دانشآموزان ختم نمیشود.
مخالفان معتقدند، چون جهش تحصیلی در دوره سه ماه تابستان صورت میگیرد یادگیریهای این دانشآموزان سطحی است به همین علت احتمال این وجود دارد که آنها در سال تحصیلی جدید همچون دانشآموزان دیگر آماده نباشند.
از دید مخالفان اعتماد به نفس، مشکل بزرگتر این است که دانشآموزان جهش کرده یک یا چند سال کوچکتر از همکلاسیهای خود هستند، بنابراین ممکن است از نظر سازگاریهای عاطفی و اجتماعی به مشکل دچار شده و با از دست دادن احساس اعتماد به نفس، انگیزههای تحصیلی آنها هم کمرنگ شود و نتوانند برتری تحصیلی خود را در پایههای بالاتر همچنان حفظ کنند.
البته بسیاری از افراد با این نظر مخالفان، موافق نیستند و آن را مغایر تواناییهای افراد تیزهوش میدانند.
در کنار این گروه از مخالفان، موافقان استدلالهایی محکمتر دارند و جهشکردن را حق همه کسانی میدانند که تواناییهای ویژه دارند.
آنها میگویند منطقی نیست دانشآموزان تیزهوش و سرآمد را به این علت که سن تقویمی آنها کمتر بوده و ممکن است با همکلاسیهای بزرگتر از خود دچار مشکل شوند از رشد و پیشرفت باز داریم.