مهروماه

ریاضی یکی از دروسی است که عده زیادی از دانش آموزان در آن دچار مشکل می باشند که عمده این مشکلات با تمرین های درست و مداوم حل می شود. اما برخی از این مشکلات با تمرین و تکرارحل نمی شوند . عده ای از دانش آموزان با وجود تلاش های بسیار در این درس پیشرفتی در درس ریاضی ندارند و همچنان هنگام حل مسائل یا محاسبات ساده ریاضی دچار مشکل هستند. آیا این دانش آموزان هوش ضعیفی دارند؟ پاسخ منفی است.
این دانش آموزان دچار اختلالی به نام اختلال ریاضی هستند. در این مقاله ابتدا اختلال ریاضی را شرح داده و سپس به بررسی علل ایجاد آن و روش های بهبود و درمان این اختلال می پردازیم.

اختلال ریاضی چیه؟
اختلال ریاضی یعنی اینکه شما در درس ریاضی و حساب عملکرد ضعیفی دارید نسبت به همکلاسی ها و پایه آموزشی که در اون هستید. در حل مسئل ریاضی با مشکل روبه رو هستید و نمی تونید مسئله های ریاضی رو درست حل کنید؛ در به یاد آوردن فرمول های ریاضی مشکل دارید، ولی از نظر هوشی تفاوتی با هم سن و سال هاتون ندارید. طبیعیه که با وجود این شرایط، شما از ریاضی خوشتون نمیاد و ازش فراری هستید، این مشکل رو از دبستان و سال های اولیه تحصیلی تون داشتید. و اگه به این اختلال توجه نکنید حتی تو بزرگسالی هم درگیرش می مونید و باعث میشه که اعتماد به نفستون پایین بیاد و ممکنه مسیر زندگی تون رو عوض کنه و به خاطر این مسئله نتونید رشته ای که دوست دارید رو بخونید یا سرکاری برید که بهش علاقه دارید.

این اختلال در مهارت های توجه، درک مفاهیم، زبان و شناخت مفاهیم ریاضی تون تاثیر می گذاره. یعنی: مثلا در زمینه "زبان" خوب متوجه نمی شید که تقسیم یا تفریق چیکار می کنه و علامت ریاضی شون چه شکلیه. در مورد "ادراک" نمی تونید ارقام و اعداد رو دسته بندی کنید. مثلا اینکه چه اعدادی در گروه اعداد اول قرار می گیرند. در مورد "توجه" وقتی می خواهید یه عدد رو حفظ کنید یا از روی متنی اون ها رو کپی کنید، دچار اشتباه می شید. در زمینه " شناخت مفاهیم ریاضی " هم مثلا در یادگیری جدول ضرب، اینکه اول جمع ببندید یا تفریق کنید و شمارش اعداد دچار مشکل میشید.

اختلال ریاضی باعث چه مشکلاتی میشه؟
علائم زیر در کسایی که دچار اختلال ریاضی بودن دیده شده. اگه شما در فردی تعداد قابل توجهی از این نشونه ها رو می بینید، توصیه میشه که به پزشک مراجعه کنند:
اشتباه کردن در شمارش اعداد؛ مثلا اعداد رو جا به جا می شماره
اشتباه خوندن اعدادی که بهم شبیه هستند. مثلا به جای ۱۳ می خونه ۳۱
در کپی کردن اعداد اشتباه می کنه. مثلا وقتی می خواد از روی متنی بنویسه ۱۹، می نویسه ۹
ممکنه شکل اعداد رو ندونه. مثلا وقتی بهش می گید بنویس ۳، می نویسه ۵
همین طور اگه بهش بگن که ۸ تا مهره رو از سایر مهره ها جدا کن، نمی تونه این کار رو انجام بده
علامت های ریاضی رو نمی دونه. مثلا ممکنه به جای اینکه دوتا عدد رو جمع کنه، از هم کمشون کنه : 1 = 2+3
فرد مبتلا به اختلال ریاضی نمی تونه بگه که  ۵ از ۶ بزرگتره و یا برعکس
متوجه مسائل ریاضی نمیشه و نمی تونه حلشون کنه
گاهی هنوز برای شمارش از انگشت استفاده می کنه
در ایجاد رابطه بین عدد و کلمه اون عدد مشکل داره. مثلا ۷ و هفت
نمی تونه درک کنه که مثلا ۷+۱ و ۱+۷ یکی هستند و یک جواب دارند
وقتی قرار میشه یک مسئله رو حل کنه، سر درگم میشه و نمی دونه باید چیکار کنه
نمی تونه شکل ها رو از هم تشخیص بده؛ مثل تفاوت بین مربع و مستطیل و... توانایی تشخیص شکل ها یک مهارت پایه ای هست که ضعف در اون باعث میشه که دانش آموز نتونه از شکل ها کپی برداری کنه و در توانایی های کمّی اون تاثیر می گذاره.
دانش آموز مبتلا به اختلال ریاضی اشتباهات زیادی در تکالیف محاسباتی داره

علت به وجود آمدن اختلال ریاضی چیه؟
علت این اختلال می تونه وجود یک یا چندتا از عوامل زیر در فرد باشه:
آموزش نادرست و ضعیف درس ریاضی در مدرسه؛ گاهی اوقات به دلیل عدم مهارت معلم در مدرسه، دانش آموز خوب درس رو یاد نمی گیره.
 عدم علاقه به ریاضی که باعث میشه به اون درس توجهی نکنه و نتونه خوب اون رو یاد بگیره.
دقت، توجه و حافظه ضعیف: اگه دانش آموزی مشکلات حافظه ای داشته باشه، نمی تونه اعمال ریاضی رو به یاد بیاره و در حل مسئله مراحل اون رو به یاد نمیاره و در حل معادلات جبری و یا معانی علائم خاص دچار مشکل میشه. اگه دقت و توجه ضعیفی داشته باشه، طبیعیه که در یادگیری درس دچار مشکل میشه.
تاخیر در رشد شناختی: رشد شناختی برای یادگیری و پردازش اطلاعات لازم است. اگه تاخیری در رشد شناختی بیافته، یادگیری و پردازش اطلاعات با مشکل رو به رو میشه و دانش آموزی با این مشکل، در فهمیدن صورت مسئله، استفاده از روش های مناسب شمارشی و درک نظام های عددی دچار مشکل میشه.
مشکلات بینایی یا فضایی: دانش آموزانی که در این حیطه مشکل دارند، نمی تونند مثلا با دیدن یک شکل هندسی اون رو به صورت یک شکل کامل ببینند و مثلا یک مثلث رو به صورت سه خط ناپیوسته یا مربع تصور می کنند.
نبود وسائل آموزشی مناسب و کافی
ضعف در هماهنگی چشم و دست

* البته برخی از دانش آموزانی که هنوز غلبه طرفی در آن ها روی نداده (با دست چپ می نویسند ولی با پای راست توپ رو شوت می کنند و سایر موارد) هم دچار این اختلال میشن. همچنین دانش آموزان با علائم زیر هم احتمال ابتلا به اختلال ریاضی رو دارند:
نمی تونند در شکل، فاصله و سایر جزئیات از نظر بینائی تفاوتی قائل بشن 
بین حرکاتشون و چیزی که می بینند هماهنگی وجود نداره
به زمان زیادی برای تحلیل مطالب دیداری و شنیداری احتیاج دارند
حافظه بینائی و شنیداری ضعیفی دارند

برای درمان اختلال ریاضی چه کنیم؟
اول از همه باید دوباره مفاهیم ریاضی از ابتدا با این دانش آموزان کار بشه؛ دوباره آموزش ببینند که بزرگ، کوچک، کم، زیاد و... به چه معنایی هستند. همین طور لازمه در شناخت اعداد یک رقمی و دو رقمی و تشخیص شکل ها دوباره آموزش ببینند. به این نکته توجه کنید که در آموزش این موارد از ابتدا یا پایه ای که دانش آموز در اون مشکل داره شروع کنید. همچنین می تونید با بازی هایی که دقت بینایی، حافظه دیداری و شنیداری دانش آموز رو تقویت می کنه بهش کمک کنید. بازی هایی مثل: دارت، پرتاپ حلقه، پرتاپ توپ به سبد، جور کردن پازل، پیدا کردن اختلاف بین تصاویر، کامل کردن تصاویر ناقص، حفظ کردن شعر و داستان. از موارد دیگه ای که باید با دانش آموز تمرین بشه، جهت ها (بالا، پایین و...) و زمان (دقیقه، ثانیه، ماه، سال و...) هست.

همین طور در خانه می تونید از دانش آموز بخواهید که وسایل رو در گروه های مختلف دسته بندی کنه. این کار می تونه بهش در درک مفهوم دسته بندی و ردیف بندی کمک کنه. می تونید از دانش آموز بخواهید که بلند از 1 تا 20 بشماره و بعد از 20 به 1 و این کار رو با اعداد دیگه تکرار کنید. با این کار به دانش آموز برای یادگیری شمارش درست کمک میشه. می تونید از دانش آموز بخواهید تا با چشم بسته در خانه راه بره و جای اشیا و وسایل رو حدس بزنه. این کار می تونه به افزایش دقت و حافظه دانش آموز شما کمک کنه. همچنین لازمه که در زمینه آشنایی با عابر بانک، خرید کردن، پول دادن و سایر موارد این چنینی به دانش آموز آموزش داده بشه.