شب كنكور، از آن شبهاي خيلي مهم زندگي است. اين را نميگوييم كه استرستان از اين كه هست هم بيشتر شود. براي كسي كه تلاشش را در طول ماههاي گذشته كردهباشد، استرس فقط ميتواند در مورد اين باشد كه نكند روز كنكور اتفاق غيرمنتظرهاي بيفتد و… اين هم البته دليل خوبي براي استرس نيست. خب، اگر قرار باشد اتفاقي بيفتد، ميافتد. استرس كه ندارد!
البته فراموش نكنيد كه استرس هم از آنچيزهايي است كه كمش خوب است و زيادش بد. اگر اضطراب شما آنقدر زياد باشدكه احساس كنيد قدرت يادگيريتان كم شده و قادر به درك مطالب نيستيد، بايد فكري به حال خودتان بكنيد.
به هر حال براي كاهش استرس و افزايش كارايي ذهن، در اين چند روزه بايد نسبت به روزهاي گذشته برنامه غذايي متفاوت داشته باشيد، اما نه آنقدر كه اين تفاوت به ضرر شما تمام شود. ترك كردن برنامههاي هميشگي، نداشتن تفريح و استراحت و نخوردن غذاي مناسب شايد به نظر شما تاثير چنداني در نحوه آزمون كنكور نداشته باشد اما نظر متخصصين چيز ديگري است. آنها براي كاهش استرس و اضطراب در اين روزهاي آخر، توصيههاي عملي فوقالعادهاي دارند.
خوب بخوابيد
در شبهاي باقيمانده شام سبكي بخورند تا راحتتر بخوابند و در وعدههاي روزانه هم، غذاهاي حاوي كربوهيدراتهاي پيچيده مثل نان، برنج و سيبزميني بخورند چراكه اين مواد در طول روز به تدريج آزاد شده و توانايي ذهني را گسترش ميدهند. اضطراب و دلهره و كابوس كنكور آرامش و آسودگي را از داوطلبان گرفته و مانع از آن ميشود كه با خيالي راحت به پاسخگويي سوالات بپردازند. با توجه به اينكه در ايام امتحانات خواب و تغذيه داوطلبان براثر استرس دچار بينظمي ميشود، خانوادهها بايد اين استرس را از دوش جوانان بردارند تا آنها با آسودگي خيال خود را جهت امتحان آماده كنند.
از آنجايي كه در كنكور سرعت، دقت و صحت مطرح است، بنابراين داشتن خواب منظم و تغذيه مناسب براي داوطلبان از اهميت ويژهاي برخوردار است. بنابراين چون مغز محل يادگيري و حافظه مكان پردازش است، خانوادهها بايد به تغذيه مناسب، خواب كافي و تفريح سالم فرزندان خود توجه بيشتري داشته باشند. از تمرين و مطالعه در شبهاي باقيمانده به كنكور پرهيز كنيد، زيرا با بر هم زدن سيستم بدني شما، استرس مضاعفي را به شبكه عصبي وارد ميكند و اين واكنش به صورت خستگي و احساس دلهره بيش از حد منجر به اختلال در حافظه و يادگيري ميشود.
زياد فكر و خيال نكنيد
اين براي كمتر از هزارمين بار: داشتن كمي استرس براي داوطلب طبيعي است و ميتواند خلاقيت را در داوطلب ايجاد كند و به زندگي او نظم دهد و موجب افزايش كارايي در زندگي او شود.
استرس مفيد، عشق با فرزانگي براي يادگيري، پيمودن و روشنگري است و بنابراين داوطلبان بايد با عشق و علاقه درس بخوانند، نه به خاطر ارزشهاي خاصي كه جامعه براي آن قايل است. همين يك نكته براي رفع استرس كافي نيست؟
از سوي ديگر، اصولا امتحان بدون اضطراب و استرس غيرطبيعي است. وجود اندكي اضطراب ميزان يادگيري و دقت براي پاسخگويي به سوالات را بيشتر ميكند. اضطراب هنگامي نگرانكننده است كه در عملكرد فرد تاثير منفي داشته باشد كه البته مرز بين اضطراب طبيعي و غيرطبيعي بايد شناسايي و درصدد رفع آن برآمد.
در برخي از افراد اضطراب به صورت علايم جسمي نظير شكم درد و سردرد تظاهر ميكند كه گاهي به افت تحصيلي منجر ميشود. براي رفع اين اضطراب بايد قبل از امتحان از روشهايي نظير relaxitionاستفاده كرد. روشهايي كه در آن، فرد كليه عضلات را شل كرده و با كشيدن نفس عميق به حالت آرامش ميرسد.
معتاد نشويد!
درباره اينكه داوطلبان نبايد از داروهاي خواب آور يا آرام بخش استفاده كنند، احتمالا نبايد خيلي توضيح داد. متخصصان ميگويند به جز استامينوفن ساده، آنهم در صورت سردرد، هيچ داروي ديگري نبايد مصرف كرد. اگر داوطلبان كنكور احساس استرس شديدي دارند، ميتوانند 1 تا 2 ليوان "جوشانده ليمو عماني”، "گل گاو زبان” و "سنبل الطيب” مصرف كنند.
داوطلبان كنكور در دو روز پاياني از وارد كردن فشار و استرس به خود خودداري و برنامه غذايي متعادلي را رعايت كنند. توجه به تغذيه مناسب و داشتن تحرك، موجب كاهش استرس و افزايش شادابي در داوطلبان كنكور ميشود.
لبنيات بخوريد، اگر ميتوانيد
براي كاهش استرس، به داوطلبان كنكور توصيه ميشود از مصرف لبنيات غافل نشوند؛ به ويژه خوردن يك ليوان شير ولرم قبل از خواب شبانه ميتواند در برقراري آرامش نقش بسزايي داشته باشد. نكته اينجاست كه خيلي از داوطلبان كنكور (وهمينطور غير داوطلبان كنكور) به وعده غذايي صبحانه اهميتي نميدهند، در صورتي كه نخوردن صبحانه، حتي ميتواند باعث ايجاد عوارضي مثل افت قند خون، سستي و بيحالي، عصبانيت، بيحوصلگي، افسردگي و عدم انگيزه مطالعه و در نتيجه همه اينها، افزايش ميزان استرس فرد شود.
البته استفاده از لبنيات، نظر همه متخصصان نيست. چراكه اضطراب باعث به هم ريختن سيستم گوارشي ميشود و به همين دليل به افرادي كه تجربههاي ناخوشايندي با شير داشتهاند، توصيه ميشود يك روز قبل از آزمون شير نخورند.
مرور دروس هم حدي دارد!
داوطلبان كنكور در روزهاي پاياني از مرور مطالب خوانده شده خودداري كنند، ميگويد: داوطلبان با تست زني دانستههاي خود را محك بزنند. دكتر صدر با اشاره به اين كه داوطلبان كنكور با فعاليت بدني به خود آرامش بدهند، داوطلبان در روزهاي پاياني نيم ساعت از وقت خود را به ورزشهايي همچون پيادهروي، نرمش و يا شنا اختصاص دهند و در اين روزها هيچ وعده غذايي را از برنامه خود حذف نكنند.
تنظيم ساعت بيولوژيك
حالات بدني برحسب عادت در ساعات مختلف متفاوت است. كسي كه عادت دارد بعدازظهرها دو ساعت بخوابد، اگر يك روز براي خوابيدن فرصت پيدا نكند، احساس خمودگي و كسالت ميكند. كسي كه عادت دارد در ساعات معيني مطالعه كند، در صورتي كه بخواهد به اجبار اين ساعات را تغيير دهد، نتيجه كمتري از مطالعه اش خواهد گرفت. به همين ترتيب ما به تجربه در ساعات متفاوت، عادات مختلفي پيدا كرده و بدن خود را با اين شرايط تطبيق مي دهيم.
داوطلبان در روز كنكور حتماً بايد سر ساعت معيني از خواب بيدار شوند تا بتوانند مسير محل سكونت- محل آزمون را طي كنند و سر جلسه حاضر شوند. اگر در روزهاي پاياني تا ساعات ديروقت شب براي درس خواندن بيدار بمانند، صبح دير بلند شوند، هر موقع كه خواستند صبحانه بخورند و خلاصه برنامه ثابت و يكنواختي منطبق با شرايط روز كنكور نداشته باشند، روز كنكور دچار مشكل ميشوند.
شادابيتان را حفظ كنيد
آرامش با شادابي ارتباط مستقيم دارد. آن قدر حجم كار خود را زياد نكنيد و آن قدر به خود سخت نگيريد كه هرچه به كنكور نزديك تر شويد، خستگي و بي حوصلگي شما را فراگيرد. بايد آن قدر سرحال و شاداب باشيد كه وقتي به روز كنكور مي رسيد با روحيه اي آماده سر جلسه آماده شويد. براي سرحالي و شادابي، رعايت چند نكته لازم است: اول نظم كه درباره آن صحبت شد. دوم ورزش و نرمش كه حتماً بايد هر روز انجام شود. هر قدر كه برايتان امكان پذير است، بخصوص اول صبح، حركات ورزشي انجام دهيد. اين توصيه را براي روزكنكور هم فراموش نكنيد. سوم تغذيه مناسب است كه درباره آن همين كنارها مفصل صحبت شده.
اين بند را بدهيد پدر و مادرها بخوانند
كنكور تمام زندگي نيست و در صورت عدم موفقيت در كنكور، وقت براي جبران آن وجود دارد. پس لطف كنيد و فضاي خانه را آرام نگهداريد و از مقايسه تواناييهاي فرزندان خود با ديگران پرهيز كنيد. خانوادهها بايد به همان اندازه كه به درس خواندن فرزندانشان اهميت ميدهند بايد براي فراهم كردن محيطي آرام و بدون تنش هم تلاش كنند. نه؟
كيفيت درس خواندن مهمتر از كميت آن است و يك ساعت درس خواندن بدون اضطراب ميتواند معادل 10 ساعت درس خواندن با اضطراب مفيد باشد. قبول داريد؟
بعضي از خانوادهها خودشان عامل ايجاد اضطراب در فرزندانشان هستند. شما كه از اين دسته نيستيد؟