گروه درنگ، زهرا داستانی، ص نخست و ۷ روزنامه ابتکار
خرداد ماه روزهای نفس گیری برای آموزش و پرورشی ها به خصوص دانش آموزان است. دانش آموزانی که بخشی از سرنوشت شان را امتحانات نهایی خردادماه تعیین می کند و درصد مهمی از قبولی آنها در کنکور سراسری سال‌‌های آینده را مجموع همین نمرات امتحانی تشکیل می دهد. از زمان آغاز امتحانات نهایی دبیرستان ها در کشور موج اعتراض تعدادی از دانش آموزان در سراسر کشور آغاز شد. اعتراضاتی که با تجمع دانش آموزان در مقابل وزارت آموزش و پرورش در شهرهای مختلف همراه بود. آموزش و پرورش اما این اعتراضات را بی مورد خواند و به آن پاسخ داد که سوالات امتحانات نهایی تغییری نکرده و سخت‌تر نشده حتی میانگین نمرات دانش آموزان نشان می دهد که آنها توانسته اند بهتر از سال قبل امتحانشان را برگزار کنند. در این میان اما پاسخ های علی زرافشان، معاون متوسط وزیر آموزش و پرورش در این رابطه تامل بیشتری را می طلبد. پاسخی که نشان می دهد آموزش و پرورش و وزارت علوم راهی متفاوت را پیش گرفته اند. یکی دانش پایه دانش آموزان را سنجش می‌کند و دیگری دقت و سرعت آنها را به چالش می‌کشد.
ابتدای امتحانات نهایی سال سوم دبیرستان امسال، زمزمه های اعتراض به سخت بودن امتحانات به گوش رسید و هر امتحانی که برگزار می شد، در هر استان معترضان خود را داشت. این اتفاق در چند روز اخیر آن قدر پررنگ شد و ماجرا بالا گرفت که کار به تجمع روبروی آموزش و پرورش استان هم رسید و دانش آموزان به طرق مختلف خواستند نسبت به سخت بودن امتحانات اعتراض کنند. تهران، مشهد، اصفهان و گرگان چهارشهری‌اند که تعدادی از دانش‌آموزان دبیرستانی ساکن آنها با تجمع در مقابل ادارات آموزش و پرورش‌شان، اعتراضشان را دراین‌باره به گوش مسئولان آموزش و پرورش رسانده اند. اولین امتحان نهایی ٢۵ اردیبهشت با درس «عربی ٣» در رشته‌های ریاضی فیزیک، علوم تجربی، ادبیات و علوم انسانی و علوم و معارف اسلامی سوم متوسطه برگزار شد و بقیه امتحانات هم درحال برگزاری است اما تعدادی از دانش‌آموزان معتقدند در بعضی از امتحانات از پاورقی کتاب‌ها هم سوال طرح شده است.
دانش آموزان معترض چه می گویند؟
یکی از دانش‌آموزان معترض در رابطه با علت اعتراضشان به امتحانات نهایی گفته است: «ما دانش‌آموزان در رشته‌های ریاضی فیزیک، تجربی و ادبیات به نحوه طرح سوالات این‌جا تجمع کرده‌ایم. سوالاتی که به گوشمان آشنا نیست و آن‌قدر سخت طراحی شده که تمامی دانش‌آموزان سطح کشور را ناراحت و عصبانی کرده است.» تعدادی از دانش‌آموزان گرگانی هم دیروز مقابل اداره آموزش و پرورش به‌دلیل آنچه که سخت برگزار کردن امتحانات نهایی می‌دانستند، تجمع کردند؛ این دانش‌آموزان که حدود ١۵٠ نفر بودند خواستار رفع مشکل امتحان درس ریاضی خود بودند. این دانش‌آموزان معتقدند که امتحانات نهایی‌سال سوم دبیرستان فوق‌العاده سخت برگزار شده و سوالات اگر چه از کتاب بوده اما مفهومی و خارج از تعقل و تحلیل دانش‌آموزان بوده و آنان نتوانسته‌اند به سوالات پاسخ بدهند.
مسئولان وزارت آموزش و پرورش اما این حرف‌ها را قبول ندارند؛ نمونه‌اش «عبدالرسول عمادی»، رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش است که می‌گوید این موضوع را در روزهای گذشته بررسی کرده و سخت بودن سوالات امتحانات نهایی درست نیست:«ما بعد از اینکه بعضی دانش‌آموزان نسبت به امتحانات بعضی دروس اعتراض داشتند، روی این موضوع تمرکز کردیم و از حوزه‌های تصحیح امتحانات خواستیم که نتایج اوراق امتحانی سراسر ایران را به ما اعلام کنند. ما نتایج امتحانات از ٢۵ اردیبهشت تا امروز را که ۵ خرداد است بررسی کردیم تا ببینیم براساس این برآورد، نمرات نسبت به‌سال گذشته چه وضعی دارند.
از سوی دیگر علی زرافشان، معاون متوسطه وزیر آموزش و پرورش نیز در پاسخ به این اعتراضات به رسانه ها گفته است: سوالات امتحانات نهایی استاندارد خاصی از نظر دشواری دارد و هر سال هم بعد از برگزاری امتحانات از نظر سخت و آسان بودن، دشواری سنجی صورت می گیرد. علی زرافشان ادامه داده است: اعتراضی که امسال و دو سال قبل اتفاق افتاد در مورد دانش آموزانی است که انتظار دارند نمره بیست را دریافت کنند و چون این اتفاق به خاطر چند سوال سخت برای آن ها نیفتاده، معترض می شوند. این مقام مسئول در آموزش و پرورش توضیح بیان کرده است: معمولا در هر امتحان سوالات دشوارتر برای دانش آموزان قوی تر در نظر گرفته می شود که اعتراض کننده ها، معمولا نسبت به همین چند سوال اعتراض دارند.
گرچه کارشناسان می گویند که امتحانات نهایی همیشه برای آموزش و پرورش دردسر ساز بوده است اما این بار به جهت تاثیر گذاری مستقیم نمرات امتحانات نهایی دانش آموزان در کنکور اهمیت بیشتر پیدا کرده است. علی زرافشان، معاون متوسطه وزیر آموزش و پرورش در ادامه اظهارات خود در این رابطه گفته است: باید دید اعتراض دانش آموزان دقیقا به چیست؟ به چند نمره و چه تعداد سوالات اعتراض دارند؟ آیا دانش آموزان کل امتحان را دشوار می دانند یا یکی دو سوال برایشان سخت بوده؟ او به تفاوت طراحی سوال بین آموزش و پرورش و سازمان سنجش اشاره کرده و گفته است: سازمان سنجش آزمون های غربالگر دارد اما سوالات آزمون های ما می خواهد دانش و اطلاعات بچه ها را بسنجد. زرافشان ادامه داده است: پس سوالات ما اینطور نیست که بخواهیم تنها تعداد خاصی را گزینش کنیم و توانایی یک عده را بسنجیم. معمولا هم روال بر این است که سوالات از اسان به مشکل چیدمانش انجام می شود. او باز هم تاکید می کند: اعتراض کننده ها از دانش آموزان مستعد هستند که روی یکی دو نمره مشکل دارند که می خواهند حتما بیست شوند. به گفته زرافشان از تمامی استان ها نظرات جمع آوری شده و غربالگری در حال انجام است و این طور که نتیجه این غربالگری نشان داده، میانگین نمرات از سال پیش بالاتر است و این نشان می دهد که در کل، سوالات نسبت به سال پیش سخت تر نبوده است.
دانش آموزان سر در گم
اظهارات زرافشان نشان می دهد که دانش آموزان در میان تصمیم های دو وزارتخانه آموزش و پرورش و وزارت علوم سر در گمند. وزارت آموزش و پرورش آن طور که می گوید به دانش آموزان مفهوم دروس را می آموزد و همان طور هم از آنها خروجی می خواهد. از سوی دیگر اما وزارت علوم برای ورود دانش آموزان به دانشگاه نکته سنجی طلب می کند و تست زدن می خواهد. در این میان اما این دانش آموزان هستند که برای رسیدن به اهداف آینده اشان به هر چیزی متوصل می شوند.
محمدرضا نیک نژاد، کارشناس آموزش در گفت و گو با روزنامه ابتکار می گوید: آموزش و پرورش در واقع مسیر درستی را در پیش گرفته است. چرا که می خواهد حد و اندازه دانش آموزان را از نظر علمی بسنجد و بر همین اساس سعی می کند سوالاتی که برای ازریابی دانش آموزان مطرح می کند سوالاتی مفهومی باشد که نتیجه آن براساس نمره مشخص می شود. اما کنکور در واقع مسابقه است. مسابقه ای که دانش آموزان را بر مبنای سوالات تستی پرورش می دهد. هر کسی که تست زدن را بداند و درصد بهتری را بگیرد، موفق تر خواهد بود.
او در ادامه می گوید: اما برخلاف کنکور، مدارس براساس نمره پایانی یا امتحانات نهایی پایه گذاری شده اند. بنابراین در زمانی که ملاک سنجش عدد و نمره باشد، رقابت معنی ندارد.
سوالات همیشه برای آموزش و پرورش دردسرساز بوده اما چون به واسطه تاثیر گذاری معدل در کنکور، امتحانات اهمیت بیشتری پیدا کرده این بار دردسرها و حساسیت ها نیز بیشتر شده است.
او معتقد است: رسالت و هدف اصلی آموزش و پرورش شهروند سازی است در صورتی که متخصص پروری رسالت و هدف وزارت علوم است. آموزش و پرورش در نظر دارد که سطح علمی را در دانش آموزان بالا ببرد و اجتماعی پذیری را به آنها بیاموزد و نسل آینده را نسلی با اهداف بزرگ برای کشور پرورش دهد .
این کارشناس آموزش ادامه می دهد: کنکور بیماری آموزش و پرورش ایران است. بیماری که نه می کشد و نه خود از بین می رود. کنکور در تمامی دانش آموزان ریشه کرده است. کنکور تمامی اهداف آموزشی را در ایران کنار زده است و تنها دانش سطحی و تست زدن را به عنوان هدف جایگزین قرار داده است.
نیک نژاد می گوید: کنکور و مافیایی آموزشی در ایران سبب شده است که دو نهاد آموزشی به جای اینکه مسیری موازی را در کنار یکدیگر بپیمایند مسیری متفاوت را برای خود و برای سنجش دانش آموزان در نظر بگیرند. کنکور حتی می تواند بر روی نظرات و تصمیمات مسئولین تاثیر گذار باشد چرا که میلیاردها پول از طریق کنکور در کشور رد و بدل می شود. حذف کنکور به ضرر بسیاری از افراد است. علاوه بر پولی که از طریق کلاس های تست از دانش آموزان می گیرند، بخش عظیمی از نشر کتاب در ایران نیز به این حوزه اختصاص دارد.
منبع:فرهنگیان نیوز
