اهمیت انتخاب رشته دبیرستان
انتخاب رشته دبیرستان یکی از مهمترین تصمیم هایی است که دانش آموزان و اولیای آنان باید اتخاذ نمایند . به عبارت دیگر شاید بتوان آن را مهم ترین تصمیم دانش آموزان در دوران تحصیل دانست.
انتخاب یک رشته دبیرستانی مناسب و متناسب با علایق توانایی و استعدادهای دانش آموز دمی تواند تاثیر بسیار زیادی بر کیفیت زندگی دانش آموزان در آینده بگذارد. چرا که بسیاری از تصمیم هایی که دانش آموز در آینده خواهد گرفت و بسیاری از انتخاب هایی که در آینده خواهد داشت به صورت مستقیم و غیر مستقیم تحت تاثیر رشته دبیرستانی وی خواهد بود.
ملاک های انتخاب رشته دبیرستان
به منظور انتخاب یک رشته دبیرستانی مناسب توجه به چند مسأله ضروری است:
-
توانایی ها و استعدادهای لازم برای هر رشته و انطباق آن با ویژگی های دانش آموز
-
علاقه دانش آموز به مسائلی که در آینده تحصیلی در هر رشته با آن ها برخورد خواهد نمود.
(درس ها مباحث و رشته ها)
-
آینده تحصیلی و رشته های دانشگاهی که دانش آموز می تواند در هر یک از رشته های دبیرستانی در
آینده انتخاب نماید.
-
بازار کار و مشاغل مرتبط با رشته های دانشگاهی هر رشته و علاقه دانش آموز به این مشاغل.
در ادامه اطلاعاتی در مورد موارد فوق ارائه خواهد شد.
در ادامه اطلاعاتی در مورد موارد فوق ارائه خواهد شد.
ضوابط مربوط به نمرات درسی رشته های مختلف
شاخه نظری
شاخه نظری در مقطع تحصیلی متوسطه شامل چهار رشته ریاضی-فیزیک، ادبیات و علوم انسانی،علوم تجربی و علوم و معارف اسلامی است. حدود 52 واحد از درس های این شاخه(زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، فرهنگ و معارف اسلامی، زبان خارجی)در همه رشته ها به صورت مشترک و بیش تر پایه های اول و دوم مقطع تحصیلی متوسطه ارایه می شود.
درس های اختصاصی این شاخه در تمامی رشته ها حدود ۴۴ واحد است که بیش تر در پایه سوم ارایه می شود.(دروس دیفرانسیل، هندسه،گسسته، فیزیک و شیمی برای رشته ریاضی فیزیک، دروس ریاضی، فیزیک، شیمی،زمین شناسی و زیست شناسی برای رشته علوم تجربی و دروس ریاضی، اقتصاد، تاریخ و جغرافیا،علوم اجتماعی، فلسفه و منطق و روان شناسی برای رشته علوم انسانی)، مراکز و واحد های آموزشی مربوط به این شاخه«دبیرستان» نامیده می شوند.
شرایط ورود به رشته های دبیرستانی(شاخه نظری)
رشته ریاضی فیزیک
-
توانایی ها و استعدادهای لازم برای هر رشته و انطباق آن با ویژگی های دانش دوره راهنمایی تحصیلی،بدون ضریب کم تر از 30 نباشد.
-
علاقه دانش آموز به مسائلی که در آینده تحصیلی در هر رشته با آن ها برخورد خواهد موفقیت(کسب حداقل نمره 10) گذرانده باشد
-
آینده تحصیلی و رشته های دانشگاهی که دانش آموز می تواند در هر یک از رشته های-مجموع نمرات درس های مرتبط با رشته در دوره راهنمایی و پایه اول دوره متوسطه باید حداقل 96 باشد و یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با رشته از 12 کم تر نباشد.
-
بازار کار و مشاغل مرتبط با رشته های دانشگاهی هر رشته و علاقه دانش آموز
رشته تجربی
1-مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درس های ریاضی و علوم تجربی، در سه پایه در دوره راهنمایی تحصیلی،بدون ضریب کم تر از 30 نباشد.
2-در دوره متوسطه درس های ریاضی(1)، شیمی(1) و آزمایشگاه و علوم زیستی و بهداشت(درس های پایه اول) را با موفقیت(کسب نمره حداقل 10)گذرانده باشد و حداقل در یکی از سه درس مذکور نمره 12 اخذ کرده باشد.
3-مجموع نمرات درس های مرتبط با رشته در دوره راهنمایی و پایه اول دوره متوسطه باید حداقل 108 باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با رشته از 12 کم تر نباشد.
رشته ادبیات و علوم انسانی
1-مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درس های ادبیات فارسی(معدل درس های فارسی،دستور،املاء و انشاء) و عربی در سه پایه در دوره راهنمایی تحصیلی، بدون ضریب کم تر از 30 نباشد.
2-در درس های ادبیات فارسی(1)، زبان فارسی(1)، زبان عربی(1) و مطالعات اجتماعی پایه اول متوسطه نمره حداقل 10د را کسب کرده باشد و نمره درس ادبیات(معدل نمرات درس های ادبیات فارسی(1) و زبان فارسی(1)، حداقل 12 باشد.
3-مجموع نمرات درس های مرتبط با رشته در دوره راهنمایی و پایه اول دوره متوسطه باید حداقل 108 باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با رشته از 12 کم تر نباشد.
رشته علوم و معارف اسلامی
1-مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک از درس های ادبیات فارسی(معدل درس های فارسی، دستور، املاء و انشاء) و زبان عربی در سه پایه در دوره راهنمایی تحصیلی،بدون ضریب کم تر از 30 نباشد.
2-در درس های ادبیات فارسی(1)، زبان فارسی(1)،(که معدل آن ها به عنوان نمره درس ادبیات، زبان عربی(1) و تعلیمات دینی و قرآن(1) نمره حداقل 10 درا کسب کرده باشد و حداقل در یکی از دو درس زبان عربی(1) یا تعلیمات دینی و قرآن(1) نمره 12 اخذ کرده باشد.
3-مجموع نمرات درس های مرتبط با رشته در دوره راهنمایی و پایه اول دوره متوسطه باید حداقل 108 باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با رشته از 12 کم تر نباشد.
شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش
شاخه فنی و حرفه ای در مقطع تحصیلی متوسطه آموزش و پرورش شامل سه زمینه صنعت، خدمات و کشاورز است و هر زمینه دارای چندین رشته می باشد.
58 واحد از درس های این شاخه در همه رشته ها به صورت مشترک ارائه می شود و درس های اختصاصی باری هر رشته حداکثر 39 واحد است. مراکز و واحد های آموزشی مجری این شاخه«هنرستان» و دانش آموزان آن«هنرجو» و دبیران تخصصی آن«هنرآموز» نامیده می شوند.
شاخه کاردانش در مقطع تحصیلی متوسطه آموزش و پرورش شامل سه زمینه صنعت،خدمات و کشاورزی است و هر زمینه دارای یک یا چند گروه و هر گروه دارای یک یا چند رشته اصلی است و هر رشته دارای یک یا چند رشته مهارتی است. درس های عمومی و انتخابی رشته های مهارتی این شاخه حدود53 واحد و حدود 43واحد به درس های مهارتی اختصاص دارد. مراکز و واحدهای آموزشی مربوط به این شاخه«هنرستان کاردانش» نامیده می شوند.
شرایط ورود به رشته های هنرستانی(شاخه فنی حرفه ای و کاردانش)
شاخه فنی حرفه ای
1-مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هریک از درس های علوم ریاضی،علوم تجربی و حرفه وفن درسه پایه در دوره راهنمایی بدن ضریب کم تر از30 نبادش.
2-دوره متوسطه از درس ریاضی(1)نمره حداقل 10 و از درس کارگاه خوداتکایی نمره حداقل 12 کسب کرده باشد.چنانچه نمره درس کارگاه خوداتکایی دانش آموز کم تر از12 باشد در هدایت تحصیلی وی منظور نمی شود.
3-مجموع نمرات درس های مرتبط با شاخه، در دوره راهنمایی و پایه اول دوره متوسطه باید حداقل132 باشد و در صورت عدم انتخاب یا حذف درس کارگاه خوداتکایی حداقل 120باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با شاخه از 12 کم تر نباشد.
شاخه کاردانش
1-مجموع سه نمره پذیرفته شده خرداد یا شهریور هر یک ازدروس حرفه و فن و هنر،درس پایه در دوره راهنمایی بدون ضریب کم تر از 30 نباشد.
2-در دوره متوسطه از درس کارگاه خوداتکایی نمره حداقل 10 کسب کرده باشد.چنانچه نمره درس کارگاه خوداتکایی دانش آموز کم تر از 10 باشد، در هدایت تحصیلی وی منظور نمی شود.
3-مجموع نمرات درس های مرتبط با شاخه در دوره راهنمایی و پایه اول متوسطه دانش آموز در صورت انتخاب درس کارگاه خوداتکایی حداقل 70 و در صورت عدم انتخاب یا حذف درس کارگاه خوداتکایی حداقل 60 باشد یا به عبارت دیگر معدل درس های مرتبط با شاخه از 10کم تر نباشد.
ادامه تحصیل در شاخه های فنی حرفه ای و کاردانش
در سالهای اخیر تلاش بسیاری به منظور گسترش رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش با توجه به اهمیت بالای این رشته ها در توسعه شور صورت گرفته است،اما با توجه به مشکلاتی که در زمینه ادامه تحصیل افرادی که در این رشته ها فارغ التحصیل شده اند وجود دارد،استقبال چندانی از این رشته ها توسط دانش آموزان قوی و یا حتی متوسط به عمل نیامده است.
فارغ التحصیلان شاخه فنی حرفه ای و کاردانش پس از اتمام دوره دبیرستان می توانند در رشته های کاردانی پیوسته(فوق دیپلم)در آموزشکده های فنی و حرفه ای،دانشگاه جامع عملی کاربردی یا دانشگاه آزاد، ادامه تحصیل دهند.
این دانش آموزان اگر بخواهند وارد دانشگاه های سراسری یا آزاد(در رشته های کارشناسی) شوند، باید در پایان سال سوم دبیرستان در آزمون تغییر رشته شرکت کرده و در صورت موفقیت ابتدا سال چهارم را بگذرانند، سپس در کنکور شرکت کنند.
مباحث دوره دبیرستان
رشته های ریاضی و فیزیک
دروس اصلی این رشته در دوره دبیرستان، ریاضی(حسابان و دیفرانسیل)، فیزیک و شیمی است. در ریاضی با مباحث نامعادلات، معادله درجه دوم، تابع درجه دوم، لگاریتم، تصاعد عددی، تصاعد هندسی، تابع و انواع آن، مجانب، حد و پیوستگی مشتق و کاربرد مشتق، انتگرال و مثلثات، آشنا می شوند. در فیزیک با مباحث حرکت شناسی، دینامیک، نور، موج، صوت، موج الکترومغناطیس، فیزیک اتمی، الکتریسیته ساکن، دما، گرما، فشار، گازها و نور آشنا می شوند و در شیمی بامباحث شیمی آلی و شیمی معدنی آشنا می شوند.
رشته علوم تجربی
درس اصلی این دوره زیست شناسی، شیمی و فیزیک است. در زیست شناسی با مباحث زیست شناسی گیاهی، زیست شناسی جانوری، زیست شناسی سلولی و ژنتیک آشنا می شوند.
در فیزیک اکثر مباحث مانند رشته ریاضی است، فقط در بحث گرما و دما(ترمودینامیک) و صوت مطالب کمتری می خوانند؛در شیمی با مباحث شیمی آلی و شیمی معدنی آشنا می شوند.
شه علوم انسانی
دروس اصلی شامل اقتصاد،تاریخ و جغرافیا، علوم اجتماعی(جامعه شناسی)، فلسفه و منطق و روان شناسی است.
رشته علوم و معارف اسلامی
معارف اسلامی، تفسیر قرآن، اخلاق اسلامی، اصول فقه، مبادی العربیه و آشنایی با قرآن، دروس اصلی این رشته هستند.دانش آموزان این رشته باید به زبان و ادبیات عربی تسلط پیدا کنند.
رشته های اصلی در دانشگاه(شاخه نظری)
در ادامه لیست رشته های دانشگاهی مرتبط با هر یک از رشته های دبیرستانی(شاخه نظری) و گرایش های آنها با هدف آشنایی دانش آموزان با این رشته ها ارایه می گردد.
رشته ریاضی و فیزیک
رشته های مهندسی
1-مهندسی برق(الکترونیک، مخابرات، کنترل، قدرت)
2-مهندسی معماری
3-مهندسی عمران(عمران، نقشه برداری، سازه، خاک، راه، آب، آب و فاضلاب)
4-مهندسی مکانیک( سیالات، جامدات، ساخت و تولید انرژی)
5-مهندسی فناوری اطلاعت ((IT
6-مهندسی رباتیک
7-مهندسی پزشکی(بیوالکترونیک، بیومکانیک، بیو مواد)
8-مهندسی پلیمر(صنایع پلیمر، تکنولوژی و علوم رنگ)
9-مهندسی شیمی(صنایع شیمیایی مهدنی، صنایع پتروشیمی، گاز، صنایع غذایی، پالایش، بهره برداری از منابع نفت)
10-مهندسی نفت(اکتشافات، حفاری، مخازن نفت و گاز)
11-مهندسی نساجی(تکنولوژی نساجی، پوشاک، علوم الیاف)
12-مهندسی هوا و فضا
13-مهندسی کشاورزی(آب، ماشین های کشاورزی)
14-مهندسی معدن(اکتشافات، استخراج)
15-مهندسی مواد(متالوژِی استخراج، متالوژی صنعتی، سرامیک)
16-مهندسی پرتو پزشکی
17-مهندسی صنایع(تولید صنعتی، برنامه ریزی و تحلیل سیستم های تکنولوژی صنعتی، ایمنی صنعتی)
18-مهندسی کامپیوتر(نرم افزار، سخت افزار)
رشته های غیر مهندسی
1-ریاضی(کاربردی محض، دبیر ریاضی)
2-فیزیک(هسته ای، جامد، هواشناسی، اتمی، مولکولی، اختر فیزیک، اپتیک و لیزر، پلاسما، هواشناسی، نجوم، دبیری فیزیک)
3-آمار
4-علوم اقتصادی(اقتصاد نظری، اقتصاد بازرگانی، اقتصاد صنعتی، پول و بانکداری، اقتصاد حمل و نقل، اقتصاد کشاورزی)
رشته علوم تجربی
رشته های پزشکی و پیراپزشکی
1-پزشکی
2-داروسازی
3-دندانپزشکی
4-پرستاری
5-تکنسین اتاق عمل
6-مامایی
7-تکنسین پروتزهای دندانی
8-علوم آزمایشگاهی
9-هوشبری
رشته های غیرپزشکی
مهندسی ها
1-مهندسی منابع طبیعی(محیط زیست،مرتع و آبخیزداری شیلات، جنگلداری)
2-مهدسی فضای سبز
3-مهندسی کشاورزی(علوم دامی، گیاه پزشکی، ترویج، خاک شناسی، زراعت و اصلاح نباتات، علوم و صنایع غذایی، اقتصاد کشاورزی)
4-مهندسی چوب و کاغذ
غیر مهندسی ها
1-دامپزشکی(دکترای حرفه ای)
2-علوم تغذیه
3-زیشت شناسی(عمومی، علوم گیاهی، علوم جانوری، زیست دریا،دبیری زیست شناسی)
4-زیست شناسی سلولی ملکولی(ژنتیک، علوم سلولی ملکولی، میکروبیولوژی، بیوتکنولوژی، بیوشیمی، بیوفیزیک)
5-شیمی(کاربردی، محض، دبیری شیمی)
6-زمین شناسی
رشته علوم انسانی
1-حقوق
2-علوم قضایی
3-علوم سیاسی
4-روانشناسی(عمومی، بالینی،صنعتی، و سازمانی، کودکان استثنایی)
5-راهنمایی و مشاوره
6-علوم تربیتی(تکنولوژی آموزشی، مدیریت و برنامه ریزی، پیش دبستانی و دبستان، کودکان استثنایی)
7-حسابداری( مالیات و دولتی، حسابداری-حسابرسی)
8-علوم اقتصادی(نظری، بازرگانی، صنعتی، پول و بانکداری، اقتصاد کشاورزی، حمل و نقل)
9-مدیریت( بازرگانی، صنعتی، دولتی، جهانگردی، بیمه، گمرک، کمیسر دریایی، هتلداری، مدیریت اجرایی، فرهنگی هنری، مالی)
10-روزنامه نگاری
11-مطالعات خانواده
12-کتابداری
13-تربیت بدنی
14-علوم ارتباطات
15-علوم اجتماعی(پژوهشگری، برنامه ریزی، تعاون و رفاه، مردم شناسی، دبیری علوم اجتماعی)
16-جغرافیا(ژئومورفولوژی، اقلیم، کارتوگرافی، انسانی، شهری، روستایی)
17-باستان شناسی
18-تاریخ
19-زبان و ادبیات فارسی
20-فلسفه
21-علوم قرآنی
22-زبان و ادبیات عرب
23-الهیات و معارف اسلامی(علوم قرآن و حدیث فقه و مبانی حقوق،تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی،فلسفه و حکمت، ادبیات و عرفان، دبیری الهیات)
هر رشته به چه استعداد و توانایی هایی نیاز دارد؟
رشته ریاضی فیزیک:
1-قدرت تجزیه و تحلیل و درک و فهم بالا در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی
2-علاقه و پشتکار در زمینه حل مسائل پیچیده و وقت گیر
3-علاقه به کشف حقایق در علوم فیزیک و شیمی
4-توانایی درک فضایی و هندسی
5-علاقه به کار در محیط های کارگاهی و مهندسی
6-توانایی درک و به خاطر سپاری فرمول ها وجداول
( در هر یک از رشته های مختلف ریاضی-فیزیک، ممکن است چند مورد از موارد فوق مورد نیاز باشد)
رشته علوم تجربی
1-علاقمندی به کارکرد اندام های بدن انسان یا مسائل مربوط به طبیعیت
2-علاقمندی به یافتن درمان برای بیماری ها و حل مشکلات پزشکی
3-پایه قوی در دروس زیست شناسی، شیمی، فیزیک و زمین شناسی(علوم تحربی)
4-علاقه به حل مسائل ریاضی
5-علاقه به محیط طبیعی و کشف روابط و قوانین محیط زندگی
6-علاقه به کار در محیط های بیمارستانی، پزشکی، آزمایشگاهی یا کشاورزی
7-توانایی درک و به خاطر سپاری طبقه بندی ها و زنجیره ها
(در هر یک از رشته های مختلف علوم تجربی ممکن است چند مورد از موارد فوق مورد نیاز باشد)
رشته علوم انسانی
1-قدرت تجزیه تحلیل و درک و فهم بالا در مورد مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی یا فرهنگی
2-علاقمندی به بررسی مسائل و روابط فردی، خانوادگی و اجتماعی
3-علاقمندی به مسائل تاریخی و مطالعه جغرافیا
4-علاقه به کار در محیط های دادگاه، آموزشی، کلینیک های روان شناسی
5-علاقه به مطالعه در زمینه مسائل دینی مذهبی و عرفانی
6-علاقه به ادبیات فارسی، نویسندگی، شعر و ......
7-علاقه به مسائل فلسفی و توانایی و علاقه به مباحث منطق
8-حافظه قوی و توانایی به خاطر سپردن وقایع، نام ها و ....
9-داشتن مهارت های کلامی بالا و علاقه به بحث و گفت و گو
( در هر یک از رشته های مختلف علوم انسانی ممکن است چند مورد از موارد فوق مورد نیاز باشد)
رشته علوم و معارف اسلامی
1-علاقه به مباحث فقهی و حقوقی و علوم حدیث
2-عشق و علاقه به یادگیری، حفظ و تفسیر قرآن کریم
3-علاقه به زبان و ادبیات عربی
4-علاقه به مسائل مربوط به تاریخ و تمدن اسلامی
5-علاقه به مطالعه ادیان و مذاهب
6-علاقهی به مباحث فلسفه اسلامی
7-حافظه قوی و توانایی حفظ قرآن و حدیث و به خاطر سپردن وقایع، نام ها
8-داشتن مهارت های کلامی بالا و علاقه به مباحثه و سخنوری