مهروماه

الکترولیز نوعی تجزیه ی شیمیایی است که بر اثر جریان الکتریسیته در یک مایع پدید می آید . اگر این مایع آب باشد ، آب به دو گاز هیدروژن و اکسیژن تجزیه می شود . اگر مایع نمک محلولی از یک فلز باشد ، بر اثر الکترولیز ، فلز از آن محلول جدا می شود .

برای اینکه عمل الکترولیز صورت بگیرد ، دو تیغه یا دو میله ی رسانای الکتریکی ، مثل تیغه ی قلزی یا میله ی زغالی را در مایعی قرار می دهند . به این تیغه ها یا میله ها الکترود می گویند . هر الکترود را با سیمی به یکی از قطب های باتری یا مولد جریان مستقیم الکتریسیته وصل می کنند . الکترودی که به قطب منفی وصل می شود کاتد ، و الکترودی که به قطب مثبت وصل می شود آند نام دارد.

محلولی را که الکترود ها در آن قرار دارند و جریان الکتریسیته را از خود عبور می دهد و تجزیه می شود الکترولیت می نامند. ظرفی را که الکترود ها و الکترولیت در آن است ظرف الکترولیز یا ولتامتر می نامند .

بر اثر گذشتن جریان الکتریسیته و تجزیه ی شیمیایی هر مولکول از ماده به ذره های باردار تجزیه می شود . هر ذره باردار را یون می نامند . ذره با بار مثبت را یون مثبت و ذره با بار منفی را یون منفی می نامند . در هر محلول الکترولیت عده ی یون های مثبت و منفی ، برابر است . اگر جریان الکتریسیته از ظرف الکترولیز بگذرد ، کاتد الکترون هایی را که از باتری می گیرد به درون ظرف الکترولیز می برد . یون های مثبت این الکترون ها را می گیرند و در سطح آند
نیز یون های منفی الکترون های خود را به آند می دهند . این الکترون ها از ظرف الکترولیز به باتری بر می گردند . گرفتن الکترون ها را به وسیله ی یون های مثبت احیا ، و از دست دادن الکترون ها را به وسیله ی یون های منفی اکسیداسیون می نامند .

در الکترولیز آب ، مولکول های آب به دو یون مثبت و منفی تجزیه می شوند . یون مثبت هیدروژن از کاتد الکترون می گیرد و به گاز هیدروژن تبدیل می شود (احیا) . یون منفی الکترون خود را به آند می دهد و گاز اکسیژن آزاد می کند ( اکسیداسیون ) . در این عمل ، همیشه حجم هیدروژن به دست آمده دو برابر حجم اکسیژن به دست آمده است ، زیرا هر مولکول آب از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده است.
در الکترولیز محلول های فلزدار ، یون مثبت فلز در کاتد الکترون می گیرد و به فلز خالص تبدیل می شود . فلز خالص در کاتد می نشیند ، یا به بیان دیگر به کاتد آب فلز داده می شود ( آبکاری) .